Ποιος φταίει για τα χρέη;

Οι Νew York Times έχουν αφιέρωμα στα καταχρεωμένα αμερικανικά νοικοκυριά - και προσπαθούν να αποδώσουν ευθύνες εξίσου σε δανειολήπτες και δανειστές. Στην Ελλάδα συνεχώς ακούμε για τα "νοικοκυριά που είναι βουτηγμένα στα χρέη και τις πιστωτικές κάρτες" και όλα τα συναφή. Ωστόσο, και στις δύο περιπτώσεις φαίνεται να παραβλέπουμε ότι ο δανεισμός είναι επιλογή του κάθε δανειολήπτη, ο οποίος θέλει πρόχειρα χρήματα πολλές φορές για καθαρά καταναλωτικά αγαθά. Να πούμε ότι η "καταναλωτική κοινωνία" είναι αυτή που φταίει; Λένε οι Times ότι δεν φταίνε μόνο οι ίδιοι οι οφειλέτες για το θάψιμό τους, αλλά κι αυτός που τους δίνει το φτυάρι!

Η κατάσταση με τον υπερβολικό δανεισμό προσφέρεται για λαϊκιστικές υστερίες. Ενώ ο δανεισμός είναι ένα οικονομικό εργαλείο, το οποίο η ίδια η αγορά γέννησε και το οποίο επιτρέπει τη σημαντική ανάπτυξή της, η κατάχρησή του δεν μπορεί παρά να αποδοθεί σ' αυτούς που θέλουν την εύκολη λύση για να ικανοποιήσουν ανάγκες, τις οποίες δεν δικαιολογεί το μέχρι τότε εισόδημά τους. Στην Ελλάδα δεν αναφέρομαι τόσο στα στεγαστικά δάνεια (που σηκώνουν ειδική συζήτηση), όσο στα καταναλωτικά, τα εορτοδάνεια, διακοποδάνεια κ.λπ. Ακόμη και στην Άγρια Δύση, όπου βρίσκομαι, πολλές φορές σηκώνω το τηλέφωνο (με κλήση από απόκρυψη) για ν' ακούσω: "Είμαστε από την Oklahoma City Bank, ενδιαφέρεσθε ν' ακούσετε για ένα δάνειο;", πράγμα που θεωρώ εκνευριστικό. Ωστόσο, η ενόχληση αυτή έχει γεννήσει τη δικαιολογία ότι κάποιοι "δεν μπορούν ν' αντισταθούν στις πιέσεις των τραπεζών" και "αναγκάζονται" να συνάψουν τέτοιου είδους δάνεια. Είναι πολύ εύκολο και σ' αυτήν την περίπτωση να μεταθέτουμε την ευθύνη από τους εαυτούς μας σε τρίτους. Αλλά, αν είναι να θέλουμε και την (πάντοτε χρήσιμη!) "προστασία της Πολιτείας" στο θέμα αυτό, επειδή δεν μπορούμε να συγκρατήσουμε τις καταναλωτικές μας ορμές, θα ήταν και συνεπές να ζητούμε από πολιτειακά όργανα να αποφασίζουν γενικότερα τι και πώς θα ξοδεύουμε.

Σε επόμενη ανάρτηση θα ασχοληθούμε με τους όρους των δανείων αυτών και το βαθμό στον οποίο θα μπορούσε να υπάρχει καταχρηστική συμπεριφορά από μέρους των τραπεζών.

Τα οικονομικά του Κ.Κ.Ε.

Ας μη μιλήσουμε με υποθέσεις και φήμες, αλλά μόνο βάσει των όσων έχουν παραδεχθεί τα ίδια τα στελέχη του Κ.Κ.Ε. δημοσίως: ότι το Κ.Κ.Ε. ελάμβανε και παρείχε "διεθνιστική βοήθεια" από αδελφά κόμματα. Αυτό δεν είναι, από μόνο του, ούτε κακό, ούτε αξιοκατάκριτο. Αλλά αν σκεφθεί κανείς ότι τα αδελφά κόμματα δεν ήσαν το Κ.Κ. Γαλλίας ή Ιταλίας, αλλά κόμματα, τα οποία ήσαν σε μονοκομματικές κυβερνήσεις στα τότε σοσιαλιστικά καθεστώτα, στην πραγματικότητα η χρηματοδότηση δεν προήρχετο από κόμματα, αλλά από αλλοδαπές κυβερνήσεις. Αν αποδεικνυόταν ότι η Ν.Δ. ελάμβανε τη δεκαετία του '80 επιχορήγηση από τη χούντα του Πινοσέτ δεν ξέρω κι εγώ τι θα γινόταν (και δικαιολογημένα!) - ή, αντίστοιχα, εάν το ΠΑ.ΣΟ.Κ. ελάμβανε τέτοια ενίσχυση από τον Σαντάμ Χουσσεΐν και το Μπα'αθ. Αναλογισθείτε το τι θα ακούγαμε για πράκτορες ξένων συμφερόντων, προσπάθεια επιβολής ξενοκίνητης χούντας κ.λπ. και συγκρίνετε τις πολιτικές πρακτικές της Ν.Δ. ή του ΠΑ.ΣΟ.Κ. αφ' ενός, οι οποίες, ό,τι και να καταλογίσουμε, στις περισσότερες περιπτώσεις κινούντο εντός της νομιμότητας και, από την άλλη, του Κ.Κ.Ε., το οποίο εκτός από τον προγραμματικό του στόχο για ανατροπή του πολιτεύματος (και μάλιστα όχι μέσω των εκλογών) πολλές φορές παρακινεί ανοικτά στην παράβαση των νόμων. Τώρα, αν η επισήμανση αυτή και οι αντίστοιχοι συλλογισμοί θυμίζουν Μακρόνησο ή Γυάρο δεν ξέρω. Επίσης, η βασιμότητά τους δεν επηρεάζεται από το εάν τα είπε για πρώτη φορά ο κ. Γ. Καρατζαφέρης ή οποιοσδήποτε άλλος. Εξ άλλου, όπως είπε ορθώς και ο κ. Γ. Παπανδρέου (νομίζω ότι είναι η πρώτη φορά που αυτό το ιστολόγιο αναφέρεται θετικά σε λόγια του), και το Κ.Κ.Ε. είναι στην ίδια χώρα με τα λοιπά κόμματα.

Ο Στέφανος Μάνος για τη Siemens

Μετά την ανάρτηση στο προσωπικό του ιστολόγιο, ο κ. Στέφανος Μάνος επιμένει να επιβληθούν τουλάχιστον διοικητικές κυρώσεις στη Siemens, όπως γράφει και στο άρθρο αυτό στην εφημερίδα "Καθημερινή". Πρόκειται για μια διαρκή υπόμνηση της δυνατότητας που έχει η διοίκηση να υποβάλει διοικητικές κυρώσεις βάσει και των προκηρύξεων δημοσίων έργων που ανατέθηκαν στη Siemens, αλλά και βάσει γενικών διατάξεων. Αυτή τη φορά, μάλιστα, ο κ. Μάνος επανέρχεται με την (ενδιαφέρουσα εκ πρώτης όψεως) πρότασή του για επιβολή φορολογίας δωρεάς στην απόδοση € 1.000.000 προς τον κ. Θεόδωρο Τσουκάτο. Η αλήθεια είναι ότι η κυβέρνηση, ως φορέας της εκτελεστικής εξουσίας (και όχι μέσω παρεμβάσεων στη Δικαιοσύνη, ανεπίτρεπτων ούτως ή άλλως), έχει πολλές δυνατότητες να "τιμωρήσει" τη Siemens, αλλά και να την "εξαναγκάσει" να ονοματίσει τα πρόσωπα που ελάμβαναν δωροδοκίες. Η απροθυμία της να χρησιμοποιήσει τα όπλα που διαθέτει μάλλον πρέπει να μας βάζει σε υποψίες - όχι ότι, κατ' ανάγκην, καλύπτει συγκεκριμένο πρόσωπο, αλλά ότι πιθανότατα φοβάται το άγνωστο, μήπως τυχόν κάποιο από τα κατονομαζόμενα πρόσωπα είναι στέλεχός της. Εν πάση περιπτώσει, η όλη ιστορία είναι ότι η υπόθεση Siemens καταδεικνύει άλλη μια φορά τη διαπλοκή που μπορεί να αναπτυχθεί όταν ο δημόσιος τομέας καλύπτει τόσο μεγάλο μέρος της οικονομίας.

Φεμινισμός κι απαγορεύσεις

Σ' αυτό το πολύ ενδιαφέρον κείμενο ο Νίκος Δήμου τοποθετείται απέναντι στις αντιδράσεις φεμινιστικών οργανώσεων στην προτεινόμενη τροποποίηση του οικογενειακού δικαίου, σύμφωνα με την οποία οι σύζυγοι θα μπορούν, μέσω του γάμου, να αλλάζουν τα επώνυμά τους, λαμβάνοντας το επώνυμο του συζύγου. Ενώ ο κορμός του επιχειρήματός του είναι σωστός, και παρ' όλο που είναι πολύ εύλογα και τα επιχειρήματα όσων πιστεύουν στο κοινό οικογενειακό επώνυμο (δείτε την πολύ ενδιαφέρουσα ανάρτηση του Αθανασίου Αναγνωστόπουλου ως προς το επώνυμο των τέκνων εδώ), προσωπικά μάλλον θα τασσόμουν υπέρ της διατήρησης του υπάρχοντος συστήματος με βάση την εξής λογική: η μεταβολή του επωνύμου επιτρέπεται και σήμερα, εάν ακολουθηθεί ειδική διοικητική διαδικασία που προβλέπει ο νόμος. Φυσικά, μπορώ το επώνυμό μου να το κάνω από Ντάλτον σε Κέννεντυ ή Ήστγουντ, δεν σημαίνει ότι θα το αλλάξω στο επώνυμο της καλής μου (όπως έκανε η μαμά, πριν τον εκμοντερνισμό της Άγριας Δύσης, και πήρε το επώνυμο του μπαμπά) ακολουθώντας τη διαδικασία αυτή. Αλλά η διατήρηση του ίδιου επωνύμου (στις σχέσεις με το κράτος, στις κοινωνικές μας σχέσεις κανείς δεν μας εμποδίζει να αλλάξουμε το επώνυμο, ο νόμος μάλιστα το επιτρέπει ρητά) νομίζω ότι έχει μια σειρά από πρακτικά πλεονεκτήματα ως προς την πιστοποίηση της ταυτοπροσωπίας. Δηλαδή εάν κάποιος δει ότι είμαι παντρεμένος, ενδεχομένως να πρέπει να πιστοποιήσω ότι με κάποιον τρόπο δεν έλαβα το επώνυμο της συζύγου - άσε και όλες τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθηθούν για γνωστοποίηση του νέου επωνύμου. Οπωσδήποτε όμως δεν είναι ζήτημα "ελευθερίας", προστασίας δηλαδή της "αδύναμης" γυναίκας από τον εαυτό της, που δεν μπορεί ν' αντισταθεί στις πιέσεις του περιβάλλοντός της.