Monday, March 30, 2009

«Η διαφορά του νεοφανούς από το καινούργιο»: μια απάντηση

Στη χθεσινή του επιφυλλίδα ο Χρήστος Γιανναράς ασχολείται με τρόπο σαφέστατο για τους γνώστες της ελληνικής πολιτικής επικαιρότητας, δίχως να το κατονομάζει, με το νέο κόμμα «Δράση».

Ο εξ αρχής δηλωμένος και αυτονόητα υποκειμενικός χαρακτήρας της κατάθεσης της οπτικής του Γιανναρά, όμως, δε νοείται να συνεπάγεται και κάποιο δικαίωμα στη λογική αυθαιρεσία, στην ασυνέπεια με παλαιότερα γραπτά, την αποφυγή, δηλαδή, του λογικού ελέγχου όσων γράφει. Συγκεκριμένα, μία απλή αντιπαραβολή του κειμένου στο οποίο αναφέρεται με την επιφυλλίδα μαρτυρά τη στρεβλωμένη παρουσίασή του: η μέριμνα για την ανάπτυξη των δημιουργικών δυνάμεων της ελληνικής κοινωνίας, έναντι των παρασιτικών κομματικών συντεχνιών, και για την εξασφάλιση ενός αξιοπρεπούς βιοτικού επιπέδου για τους πολίτες παρουσιάζεται ως ιστορικός υλισμός, η κατηγορηματική δήλωση της σαφούς πρόθεσης για δράση ως κομπασμός και αυταρέσκεια κ.ο.κ. Είναι λυπηρό ότι καταλήγει να αναπαραγάγει πολυακουσμένα τον τελευταίο καιρό ad hominem επιχειρήματα, όπως τα περί «περιφερόμενων επίδοξων αναρριχητών στην εξουσία», εναντίον πολιτικών οι οποίοι προτιμούν να αλλάζουν κόμμα από το να αλλάξουν τις αρχές τους.

Περισσότερο, όμως, ξενίζει τους τακτικούς αναγνώστες της στήλης το ότι, ενώ ο ίδιος πριν από λίγους μήνες όχι μόνο καλούσε στην ίδρυση κόμματος ακριβώς τέτοιας κοινωνικής στόχευσης, αλλά κατονόμαζε έναν από τους συμμετέχοντες στη «Δράση», το Στέφανο Μάνο, ως έναν από τους δύο που θα έπρεπε να ασχοληθούν με αυτό, τώρα, που το τότε χαρακτηριζόμενο ως «ιδεώδες και ουτοπικό στόχευμα» πραγματοποιήθηκε, εμφανίζεται να έχει μία καθ’ όλα απορριπτική στάση. Σε εκείνο το γραμμένο στον απόηχο της αποτυχίας του εκσυγχρονιστικού εγχειρήματος Σημίτη άρθρο, η κομματική συστέγαση των εκσυγχρονιστών παρουσιαζόταν ως «αυτονόητο αίτημα» πολλών πολιτών, αλλά τώρα καταγγέλλεται ως «ποτπουρί», αδιάντροπης πολυσυλλεκτικότητας. Αυτό που θα δρούσε ως «ιδεολογικός καταλύτης» τώρα δεν αποτελεί τίποτα το καινούργιο, και οι ανιδιοτελείς, «αποδεδειγμένοι στην πράξη και με συνέπεια εκσυγχρονιστές» μεταμορφώθηκαν σε ψηφοθήρες, όμοιους με τους υπεύθυνους για την άθλια κατάσταση του δημόσιου βίου.

Παρ’ όλες αυτές τις ανοίκειες για τους αναγνώστες της εφημερίδας και ελεγχόμενες ως προς τη λογική τους συνέπεια αλλαγές οπτικής του αρθρογράφου, παραμένουν και κάποια επιχειρήματα που δεν εμπίπτουν στα ανωτέρω και επομένως αξίζει να εξεταστούν προσεκτικά.

Διερωτάται, λοιπόν, ο Γιανναράς για τη σκοπιμότητα της διατήρησης της ύπαρξης του ελληνικού κράτους, εάν αυτό δεν κατευθύνει σε αξιόλογη πολιτισμική δημιουργία, εκπορευόμενη από κάποια ιδιαιτερότητα της κληρονομιάς των Ελλήνων απέναντι στους άλλους λαούς. Πέραν του ότι ποτέ από την ίδρυση της ελληνικής πολιτείας δεν υιοθετήθηκε αυτός ως λόγος ύπαρξης της, τα ιστορικά δεδομένα μας αναγκάζουν να αναγνωρίσουμε ότι είναι Έλληνες της διασποράς, δηλαδή εκείνοι που αποδέχτηκαν και έγιναν μέτοχοι του μοντέρνου δυτικού πολιτισμού, όσοι έχουν να επιδείξουν έργα οικουμενικής εμβέλειας. Ενδεικτικά, υπενθυμίζουμε, από το πλήθος των παραδειγμάτων: Κοραής, Σεφέρης, Κάλλας, Καστοριάδης. Επιστρέφοντας στη διερώτηση του Γιανναρά, η θέληση αυτή –όπως νομίζω, αλλά και προσλαμβάνοντας τη μέχρι τώρα δημόσια παρουσία των προσώπων που μετέχουν στο εγχείρημα της Δράσης– προκύπτει από τη βούληση μετοχής σε μία πολιτική κοινότητα στα χαρακτηριστικά της οποίας συγκαταλέγονται: αξιέμπιστο κράτος δικαίου, ανταγωνιστική οικονομία, ακομμάτιστη και αποτελεσματική δημόσια διοίκηση, ανάπτυξη των συλλογικών αγαθών, ακμαία κοινωνία πολιτών, ήθος και αξιοπρέπεια στο δημόσιο βίο, όπως έχει γράψει ο Χαρίδημος Τσούκας. Είναι αναμενόμενο ορισμένοι, όπως ο Γιανναράς, να καταδικάζουν τη νεωτερικότητα για καταστροφή των αυθεντιών που εμφάνιζαν ενδεδυμένα με απόλυτη βεβαιότητα τα κελεύσματά τους και να αισθάνονται την ανάγκη να προστρέχουν σε μία (κατασκευασμένη σύμφωνα με τις ιδεολογικές τους ανάγκες) παράδοση, το «λαϊκό–εκκλησιαστικό βίωμα» ή την εξ αποκαλύψεως αγάπη για να μπορέσουν να βρουν μία κατ’ αυτούς αποδεκτή θεμελίωση των πολιτικών πεποιθήσεών όπως αυτές της «Δράσης». Όμως, για να απαντήσουμε στο ερώτημα που θέτει ο επιφυλλιδογράφος, ο αυτοπεριορισμός των πολιτών και η συνακόλουθη νοηματοδότηση και η θέσμιση της πολιτικής κοινωνίας με βάση αρχές έγκειται αποκλειστικά στη θέληση των ατόμων που την απαρτίζουν. Με άλλα λόγια, αυτές οι αρχές οργάνωσης της κοινωνίας, δηλαδή η πολιτική ισότητα, η ελευθερία και η δικαιοσύνη, ήδη από τότε που εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στην πολιτική κονίστρα ως μέρος ενός συνεκτικού προτάγματος, θεωρήθηκαν από τους υποστηρικτές τους ως αυταπόδεικτες και επικράτησαν στις κοινωνίες εκείνες στις οποίες η πραγμάτωσή τους αποτελούσε αυταξία.

Υπό το πρίσμα αυτό, πρέπει να αναγνωρισθεί ως ορθό ένα μέρος των όσων γράφει ο Χρήστος Γιανναράς: το αίτημα της οργάνωσης της ελληνικής κοινωνίας σύμφωνα με τον Ορθό Λόγο δεν είναι καινούργιο, είναι αρκετά παλαιό. Ήδη από το νεοελληνικό Διαφωτισμό, οπότε τέθηκαν τα θεμέλια του εθνικού κινήματος των Ελλήνων και της δημιουργίας της ελληνικής πολιτείας, και στο εξής απαντάται μία ομάδα λογίων που εξέφραζε τη δυσφορία του να είσαι Έλληνας, όσο αυτό δε σήμαινε το να είσαι μέλος μιας ευνομούμενης πολιτείας, οργανωμένης κατά τα δυτικά πρότυπα, και επέμενε να προβάλλει αυτές τις αρχές, παρά τις σφοδρές αντιδράσεις εκπροσώπων συντηρητικών και αντιδραστικών ρευμάτων της κοινωνίας.

Όμως, είναι λανθασμένο και βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με την κοινωνική-ιστορική πραγματικότητα, ο καταλογισμός ευθυνών σε αυτούς και τους επιγόνους τους για τον σημερινό παραλογισμό. Τα προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας, ο κατακερματισμός της σε ιδιοτελείς συντεχνίες και προσοδοθηρικές ομάδες που λυμαίνονται το Δημόσιο, η πρόταξη του οικογενειακού και ατομικού συμφέροντος έναντι του σεβασμού των κανόνων, η ύπαρξη πελατειακών δικτύων ανάγονται σε παλαιότερες εποχές και αποτελούν επιβιώσεις της προνεωτερικής κοινωνίας. Το φάσμα της κατάλυσης του κοινωνικού συμβολαίου και την μετατροπή της πολιτικής κοινότητας σε άθροισμα από αντιμαχόμενες φράξιες, όπως τη βιώσαμε στα γεγονότα του περασμένου Δεκεμβρίου και εξής, ελάχιστη σχέση έχουν με το πολιτικό πρόταγμα της πολιτικού φιλελευθερισμού.

Κατ’ αυτήν την έννοια, το αληθινά καινούργιο που κομίζει η Δράση δεν είναι άλλο παρά η ειλικρινής στροφή προς τις καταβολές της εκσυγχρονιστικής παράδοσης των Ελλήνων υποστηρικτών των πολιτικών αρχών του Διαφωτισμού. Η μεγάλη πρόκληση παραμένει η με την εκφραζόμενη διά της ψήφου συναίνεση των πολιτών εφαρμογή των αρχών αυτών.

Saturday, March 28, 2009

κοινωνική ασφάλιση


Πριν από λίγο καιρό χρειάστηκε να αγοράσω κάποιο ορθοπεδικό είδος για μέλος της οικογένειάς μου. Ως ασφαλισμένος του ΙΚΑ, μπορούσα να ζητήσω από το ΙΚΑ να καλύψει ένα μέρος της δαπάνης. Το ποσόν είναι φυσικά αμελητέο σε σύγκριση με τις (υποχρεωτικές) εισφορές μου, αλλά όχι και τόσο μικρό που να μην κάνει διαφορά στον προϋπολογισμό μου.

Ο νόμιμος τρόπος ήταν να πάω στο ΙΚΑ με τη γνωμάτευση του γιατρού και την απόδειξη αγοράς. Τελικά χρειάστηκε να πάω δύο φορές γιατί σύμφωνα με εγκύκλιο του ΙΚΑ ο γιατρός έπρεπε να γράψει στη γνωμάτευσή του σε ποια σελίδα (της εγκυκλίου) αναφέρεται το συγκεκριμένο είδος. Τελικά έχασα γύρω στις 10 ανθρωποώρες συνολικά, μόνο για την καθυστέρηση λόγω γραφειοκρατίας, χωρίς να υπολογίσουμε τη μία απαραίτητη επίσκεψη στον γιατρό και τη μία απαραίτητη (;) μετάβαση στα γραφεία του ΙΚΑ. Τέλος καλό, όλα καλά.

΄Εβγαλα το συμπέρασμα πως οι λόγοι για τους οποίους το τέλος ήταν καλό είναι οι παρακάτω:

1) Είχα την οικονομική δυνατότητα να πληρώσω το σύνολο της δαπάνης και να πάρω πίσω ένα μέρος της μετά από αρκετές ημέρες (ραντεβού με γιατρό του ΙΚΑ + άλλη μία επίσκεψη για να συμπληρώσει τη γνωμάτευσή του + 2 επισκέψεις στα γραφεία του ΙΚΑ)
2) Είχα την άνεση να απουσιάσω για δύο ημέρες από την εργασία μου με κάποιο προσωπικό κόστος, μικρότερο πάντως από αυτό που θα είχα αν ήμουν π.χ. εργάτης ή νοικοκυρά με παιδιά.
3) Είχα τη δυνατότητα να αναζητήσω και να βρώ μόνος μου τη σχετική εγκύκλιο στο Διαδίκτυο. Δεν μπορούσα να ριψοκινδυνεύσω την περίπτωση να μην την έχει ο γιατρός και να χάσω και άλλο χρόνο μέχρι να τη βρούμε. Τελικά σε αυτό είχα δίκιο. Επίσης γλίτωσα αρκετό χρόνο επειδή βρήκα κάποιους τηλεφωνικούς αριθμούς στο Διαδίκτυο.
4) Μιλάω και διαβάζω ελληνικά. Αν ήμουν μετανάστης θα ήταν αδύνατον να προσανατολιστώ και να τελειώσω στον ίδιο χρόνο μόνος μου. Πρέπει να παραδεχτώ πως ένα μέρος των πληροφοριών που διαθέτει το ΙΚΑ στην ιστοσελίδα του, υπάρχει και σε άλλες γλώσσες, όπως επίσης και πολλά από τα ενημερωτικά φυλλάδια που τυπώνει το ΙΚΑ. Ακόμα και έτσι όμως υπάρχουν ασάφειες και αλλαγές της τελευταίας στιγμής που δυσκολεύουν ακόμα και τον πιο ενημερωμένο πολίτη.
5) Γνωρίζω κάποιους ανθρώπους οι οποίοι με καθοδήγησαν στο να βρω γρήγορα πληροφορίες και να αποφύγω λάθη που θα με καθυστερούσαν ακόμα περισσότερο.

Με άλλα λόγια το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης ταλαιπωρεί όλους τους ασφαλισμένους, αλλά σε σύγκριση με οποιαδήποτε άλλη εναλλακτική λύση (π.χ. ιδιωτική ασφάλιση) ταλαιπωρεί πολύ περισσότερο τους πιο αδύνατους: Τους φτωχούς, όσους εργάζονται σκληρά (σε εξωτερική εργασία ή σε δουλειές του σπιτιού και στο μεγάλωμα των παιδιών), όσους δεν έχουν τις γνώσεις η τις ικανότητες να προσανατολιστούν στο λαβύρινθο της γραφειοκρατείας, τους αλλοδαπούς και όσους δεν είναι κοινωνικά δικτυωμένοι.

Αν λοιπόν "κοινωνική" σημαίνει εις βάρος κυρίως των αδυνάτων τότε να μου λείπει.

Thursday, March 26, 2009

Ο Τάσος Αβραντίνης για τη συμμετοχή του στη "Δράση"

Από το ιστολόγιο της Δράσης αναδημοσιεύουμε το παρακάτω κείμενο του Τάσου Αβραντίνη:

Λογική πρώτης βαθμίδος

Αρκετοί φίλοι μού επεσήμαναν ότι η συμμετοχή μου στη Δράση, συνιστά …απόδραση από το χώρο των ιδεών της ελευθερίας στον άνευρο και πλαδαρό πραγματισμό που υποδεικνύει η κοινή λογική.

Τους απαντώ τα εξής:
Η περιπέτεια της λογικής συνεχίζεται χιλιάδες χρόνια τώρα. Από κλάδος φιλοσοφίας αποσχίστηκε στο πεδίο των μαθηματικών για να επανέλθει στη φιλοσοφία και να τυραννιέται ανάμεσα στους δύο καμμιά εκατοστή χρόνια. Ακόμη και σήμερα οι φιλόσοφοι και οι μαθηματικοί διαφωνούν μεταξύ τους για την πληρότητα της λογικής δεύτερης βαθμίδος. Στη μελέτη του παραγωγικού τρόπου των συλλογισμών και της απόδειξης είμαι βέβαιος ότι θα υπάρχουν κενά ή πιο σωστά ερωτήματα που δε θα απαντηθούν ποτέ.
Ποιός όμως μπορεί να αμφισβητήσει το γεγονός, ότι η εκπληκτική αυτή διαμάχη επέτρεψε την πολυκλαδική ανάπτυξη της λογικής, με εντυπωσιακές εφαρμογές στην τεχνητή ευφυία, στο σχεδιασμό και επαλήθευση του λογισμικού κοκ.

Στο προκείμενο, αναρωτιέμαι οι φιλελεύθερες ιδέες τι αξία μπορούν να έχουν εάν δεν μπορούν να αποδείξουν τη λειτουργικότητα και αποτελεσματικότητα ενός συστήματος που στηρίζεται στις ελεύθερες, αυτόνομες και προς το ατομικό συμφέρον προσανατολισμένες οικονομικές δραστηριότητες των ατόμων. Η ορθότητα των φιλελεύθερων προτάσεων κατέληξα μετά από μια ιδιαίτερα κοπιαστική προσωπική πνευματική διεργασία, ότι αποδεικνύεται με την εφαρμογή του κατηγορηματικού λογισμού.

Υποστηρίζω τις φιλελεύθερες προτάσεις αφού με τη χρήση της μεθοδικής σκέψης κατέληξα ότι είναι σχεδόν πάντοτε οι καλλίτερες στην επίλυση των κοινωνικών ζητημάτων. Ασφαλώς η λογική που επικαλούμαστε εδώ δεν είναι η …τέλεια μέθοδος επίλυσης των προβλημάτων της κοινωνίας. Όπως σωστά έχει επισημανθεί το να χρησιμοποιήσουμε τη λογική για να μετασχηματιστεί σε μια φαινομενικά τέλεια θεωρία εξήγησης των πάντων είναι μάλλον απάτη ειδικά όταν αυτή θα αφορά περισσότερους από έναν. Αν προσπαθούσαμε να διατυπώσουμε μεταξύ μας μια τέτοια γενική πολιτική πρόταση πολύ απλά δε θα τα καταφέρναμε. Είναι μάταιο να αναζητούμε έτοιμες συνταγές για αληθινά δύσκολα προβλήματα. 

Γι΄αυτό το λόγο συμφωνήσαμε μεταξύ μας στο ελάχιστο δυνατό. Στις απολύτως απαραίτητες βασικές προτάσεις, τις οποίες ο καθένας από μας προηγουμένως τις προσέγγισε μόνος του με το πανίσχυρο αναλυτικό εργαλείο της λογικής. Είδαμε ότι συμφωνούμε σ΄αυτές και αποφασίσαμε να τις υποστηρίξουμε δημόσια.

Monday, March 23, 2009

Αριθμοί και ΜΜΕ



Αντί άλλου σχολίου για τη διάσωση της AIG και το σκάνδαλο με τις αμοιβές των στελεχών της, μεταφέρω τη γελοιογραφία του xkcd.com. Η κακή σχέση πολλών (και κυρίως των πολιτικών και των ΜΜΕ) με τους αριθμούς είναι ένα θέμα που επανέρχεται ξανά και ξανά με πολλές μορφές: Ασφαλιστικό, Ολυμπιακή, Φορολογία, ("Υπερ-")κέρδη Τραπεζών, Κρίση (;) του Καπιταλισμού κ.α.

Βιβλιογραφία:

Thursday, March 19, 2009

Ορχιδεοφάγος, άλλη μιά θαραλλέα φωνή στο ελληνικό πανεπιστήμιο

Η εικόνα που έχουμε από τα πανεπιστήμια τον τελευταίο καιρό είναι συνήθως η εικόνα ενός βανδαλισμένου χώρου, μια αντιαισθητική εικόνα από τα κτίριά του ή και μια αποκρουστική εικόνα "φοιτητών" και "καθηγητών".
Ο Ορχιδεοφάγος είναι στο ελληνικό πανεπιστήμιο , είναι φοιτητής και τα λόγια του αποπνέουν φρεσκάδα και δυναμισμό.

Tuesday, March 17, 2009

Οι συμβασιούχοι του Υπουργείου Πολιτισμού

Είναι πλέον επίσημο! Τα μνημεία μας είναι στη διάθεση των αγωνιστικών κινητοποιήσεων των συμβασιούχων του Υπουργείου Πολιτισμού! Αποφάσισαν νέες κινητοποιήσεις, επειδή δεν τους ικανοποίησε η τροπολογία που κατατέθηκε στη Βουλή. Και ενώ απειλούν για πολλοστή φορά να αποκλείσουν την Ακρόπολη (σαν να μην έχουμε συνειδητοποιήσει τι τεράστια ζημιά κάτι τέτοιο προκαλεί), πώς προστατεύει η Πολιτεία τα συμφέροντά της; Ο Υπουργός κ. Σαμαράς τους παραδίδει στην κρίση του ελληνικού λαού!

Monday, March 16, 2009

Η συναίνεση, ο διάλογος και ο Συνασπισμός

Όσα έγραψε ο Πάσχος Μανδραβέλης για τη συναίνεση και το "άλλοθι απραξίας" που προσφέρει με καλύπτουν απολύτως και δεν χρειάζεται να επεκταθώ. Αλλά διάβασα μια δημοσίευση του in.gr για τις θέσεις του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς, σε σχέση με την παιδεία και τον προτεινόμενο από μηδενικής βάσεως διάλογο, και είπα να ψάξω λίγο παραπέρα - και βρήκα, πράγματι, την ομιλία του Προέδρου του Συνασπισμού κ. Αλέξη Τσίπρα με την αντιμετώπιση της διαδικασίας αυτής. Στην ομιλία αυτή (όπου, επειδή είναι απομαγνητοφωνημένη, κάποια αποσπάσματα είναι ελλιπή) μπορούμε να διακρίνουμε κάποια από τα συνήθη χαρακτηριστικά του λόγου που αρθρώνει το διάδοχο σχήμα της πάλαι ποτέ ανανεωτικής αριστεράς: ελιτισμό ("Δεν μπορούμε να τα βρούμε σε ένα τραπέζι μαζί με τον Άδωνι Γεωργιαδη. Αν μπορεί η κα Διαμαντοπούλου, μπράβο της." - ο κ. Γεωργιάδης δεν είναι εκλεγμένος βουλευτής, σαν τους άλλους), γενικές στοχεύσεις κατά αγνώστων εχθρών με ύφος αφοριστικό ("Ο νεοφιλελευθερισμός ταυτίζει τον πολίτη με τον καταναλωτή και αντιλαμβάνεται την παιδεία ως εμπόρευμα."), μπουρδολογία ("πρέπει να προστεθεί στο δημοτικό σχολείο 'εκπαίδευση στην ισότητα'"), αγωνιστικές κορώνες ("Συνεχίζουμε τον αγώνα για την περιφρούρηση ενός πολύτιμου, κοινωνικού κεκτημένου."), αοριστολογία ("Είναι το δημόσιο πανεπιστήμιο που θα ανταποκρίνεται στις κοινωνικές ανάγκες, θα είναι σύγχρονο, συμμετοχικό."), εκδικητισμό ("Η κυβέρνηση, αντί να μελετά πώς θα μεταρρυθμίσει τα ΚΕΣ/«κολέγια» σε de facto ιδιωτικά πανεπιστήμια, θα πρέπει να επιβάλει άμεσα το κλείσιμό τους, κάτι που επιτρέπεται από το κοινοτικό δίκαιο.") και, φυσικά, προσπάθεια για διατήρηση ή επέκταση με κάθε τρόπο του δημοσίου μονοπωλίου στο σύνολο της εκπαίδευσης. Με άλλα λόγια, κατά το όραμα του Συνασπισμού, αν κάποιος έχει το ταλέντο και τη θέληση να διδάξει, οφείλει να το κάνει αυτό αποκλειστικά μέσα από το σύστημα που θα οργανώσει το Υπουργείο Παιδείας. Διαφορετικά εισέρχεται ο νεοφιλελευθερισμός, η εμπορευματοποίηση, η παιδεία χάνεται ως δημόσιο αγαθό. Η κυβέρνηση αναζητά άλλοθι, η ελάσσων αντιπολίτευση δεν της το παρέχει και ακόμη και οι σχετικώς ήπιες (άτολμες θάγραφα εγώ, σε μεγάλο βαθμό) προτάσεις της επιτροπής υπό τον κ. Βερέμη έχουν ήδη εγκαταλειφθεί.

Saturday, March 14, 2009

Η οικονομική κρίση - συγκριτική επισκόπηση;

Αξίζει τον κόπο να διαβάσουμε αυτό το αρθράκι από το New Yorker - ξεκινά με το παράδειγμα της Ιαπωνίας, αλλά στη συνέχεια αναφέρεται σε παρόμοιες "κρίσεις" στις αρχές της δεκαετίας του '90, οι οποίες ξεπεράσθηκαν χωρίς κρατική παρέμβαση.

Τι έχει να προσφέρει ο Στέφανος Μάνος

Αφορμή για την ανάρτηση αυτή είναι ένα σχόλιο που είδα στο facebook, στο wall ενός προσώπου που εκτιμώ. Το σχόλιο αυτό έγραφε, πάνω-κάτω: ο Στέφανος Μάνος είναι 70 ετών, δεν έχει κάτι καινούργιο να προσφέρει. Γιατί να τον ψηφίσουμε; Είναι ένα ερώτημα, το οποίο δεν μπορώ να μην απαντήσω.

Κατ' αρχήν να υπενθυμίσω ότι η τελευταία κυβερνητική θητεία του κ. Μάνου έληξε το Νοέμβριο του 1993. Έχουν περάσει 16 χρόνια χωρίς να έχει κάποια υπεύθυνη θέση, από την οποία να ασκήσει πολιτική. Όμως από όλες τις θέσεις που πέρασε (από Υφυπουργός Οικισμού το 1977, Υπουργός Περιβάλλοντος - ο πρώτος! - το 1978, Υπουργός Πε.Χω.Δ.Ε. το 1990 και Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών το 1991-1993) άφησε αξιόλογο έργο. Είναι ίσως ο πολιτικός, που με τις αποφάσεις του βελτίωσε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο πολιτικό της Μεταπολίτευσης τη ζωή μας. Αναφέρω ενδεικτικά: πεζοδρομήσεις, λεωφοριόδρομοι ήσαν δική του πρωτοβουλία. Η προσπάθεια (που η Νέα Δημοκρατία στη συνέχεια ανακάλεσε) να έχει κάθε νέα οικοδομή πιλοτή, για να μπορούν να σταθμεύουν τα αυτοκίνητα των ενοίκων της. Η διάσωση της Πλάκας. Τα θεμέλια για την πρώτη σοβαρή χωροταξική νομοθεσία (που επί Αντώνη Τρίτση, το 1983, και σε αρκετά νερωμένη μορφή ψηφίσθηκε ως ν. 1337/1983). Η απόσυρση των αυτοκινήτων, που μείωσε το νέφος της Αθήνας κατά 50%. Τα αυτοχρηματοδοτούμενα έργα - μπόρεσαν και ολοκληρώθηκαν, και μάλιστα πριν από τις προθεσμίες παραδόσεως (πράγμα πρωτοφανές, για όποιον γνωρίζει για δημόσια έργα στην Ελλάδα), το Ρίο-Αντίρριο, το Αεροδρόμιο των Σπάτων και η Αττική Οδός. Η σοβαρή μείωση του πληθωρισμού - 4 μήνες μετά την αλλαγή κυβέρνησης ο πληθωρισμός έπεσε σε μονοψήφιο νούμερο για πρώτη φορά μετά τη δεκαετία του '70. Υπάρχουν και πολλά άλλα που μπορούν να προστεθούν, να είστε σίγουροι.

Θέλω να προσδιορίσω ένα χαρακτηριστικό των ενεργειών του κ. Μάνου: τη διορατικότητα. Όταν ο ίδιος μιλούσε για αυτοχρηματοδότηση δέχονταν χλευασμούς και συκοφαντίες - όταν, όμως, παραδίδονταν τα αντίστοιχα έργα, με πολύ μεγάλη καθυστέρηση, άκουγε τα "ευχαριστώ". Σκεφθείτε πόσο διαφορετική θα ήταν η ζωή στις μεγαλουπόλεις, ιδίως στην Αθήνα, εάν κάθε νέα οικοδομή είχε πιλοτή. Η διορατικότητά του αυτή διατηρείται ακόμη και τώρα, που είναι 70 ετών, όπως διατηρείται και ο ενθουσιασμός του για την ενασχόληση με την πολιτική.

Ας υπενθυμίσω το εξής: η πρώτη, πλήρης φιλελεύθερη πλατφόρμα στην Ελλάδα εκφράσθηκε από τους "Φιλελεύθερους". το κόμμα που ίδρυσε ο κ. Μάνος το 1999. Οι Φιλελεύθεροι κατέθεσαν και πρόταση για αναδιαμόρφωση του ασφαλιστικού συστήματος βάσει του κεφαλαιοποιητικού μοντέλλου, πρόταση που αποτελεί μια από τις βάσεις οποιασδήποτε βιώσιμης μεταρρυθμιστικής προσπάθειας στην Ελλάδα. Αλλά και μετά την αναστολή της λειτουργίας των Φιλελευθέρων ο Στ. Μάνος συνέχισε να κινείται πολιτικά, προσπαθώντας πάντοτε να προωθεί ιδέες καινοτόμες. Δική του ήταν και η περίφημη ιδέα για την αξιοποίηση του παλαιού αεροδρομίου του Ελληνικού, διά της οποίας όλη η Αθήνα θα γέμιζε πάρκα, ιδέα που υιοθέτησε στη συνέχεια και προώθησε η Φιλελεύθερη Συμμαχία. Την ιδέα αυτή την προέβαλε πριν από ενάμισυ έτος περίπου, στα 68-69 του. Παρά την ηλικία του, εξακολουθεί να είναι μάχιμος και να είναι μηχανή παραγωγής ιδεών.

Για να μην γράψω κι άλλα, σας αφήνω να τα δείτε μόνοι σας.

Friday, March 13, 2009

Αλλαγές

Το ιστολόγιο αυτό είχε ιδρυθεί εν όψει των εκλογών του Σεπτεμβρίου 2007, στις οποίες η Φιλελεύθερη Συμμαχία θα συμμετείχε αυτόνομα. Ήδη όμως κάποιοι από τους συντελεστές (μάλλον η πλειοψηφία των ενεργών συντελεστών) δεν είμαστε πλέον μέλη της Συμμαχίας. Για το λόγο αυτό και αφαιρέθηκαν οι σχετικές αναφορές. Ωστόσο, παραμένουν (και θα παραμείνουν) οι παραπομπές προς ιστολόγια που διατηρούν στελέχη της Συμμαχίας, όπως ο Πρόεδρός της Φώτης Περλικός ή ο Γραμματέας της Δημήτρης Σκάλκος ή οι πολύ αξιόλογοι Χάρης Πεϊτσίνης, Σπύρος Ντόβας κ.λπ.

Ένας χωρισμός δεν είναι ποτέ εύκολος. Να αφήσεις μια προσπάθεια, στην οποία έχεις αφιερώσει σημαντικό μέρος της ενεργητικότητάς σου, είναι μια απογοήτευση. Ακόμη πιο επώδυνο, όμως, είναι να πρέπει να βρίσκεσαι απέναντι πολιτικά σε ανθρώπους, με τους οποίους μέχρι πριν από λίγο ήσουν στα ίδια χαρακώματα. Ωστόσο, όσοι έλαβαν τις αποφάσεις αυτές, το έκαναν με σαφή κριτήρια. Στη συζήτηση που είχε προηγηθεί παλαιότερα, και σ' αυτό το ιστολόγιο, είχαν κατατεθεί οι διαφορετικές λογικές που θα μπορούσαν να ακολουθηθούν σε σχέση και με τις επερχόμενες εκλογές για το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο. Κάποιοι επέλεξαν τη μία, κάποιοι επέλεξαν την άλλη. Ουδείς ψόγος, θα λέγαμε εμείς, για κανένα. Πολλά μέλη συνεχίζουν τον αγώνα τους στη Συμμαχία σεβόμενοι τις επιλογές των συναδέλφων τους. Ωστόσο, με λύπη διαπιστώνω ότι αυτό δεν ισχύει για όλους.

Ενημερώθηκα για ένα blog που έχει γίνει από κάποια μέλη της "Δράσης", του νέου κόμματος που φαίνεται να δημιουργείται με πρωτοβουλία του Στέφανου Μάνου (θυμήθηκα τώρα και μια άλλη συζήτηση που είχαμε με αφορμή την προαναγγελία, ουσιαστικά, της ίδρυσης νέου πολιτικού φορέα). Εκεί είδα το παρακάτω σχόλιο:

"Εσείς τουλαχιστον τολμήσατε"...

Αν δεν παρακολουθούσα τα τελευταία 2 χρόνια την πορεία πολλών απο τους συνδιαμορφωτές της κίνησης σας, πολυ πιθανό να με έπειθε η κοινή λογική την οποίο προβάλλετε σαν πολιτική πρόταση.

Είναι όμως αδιανόητο να ξεχάσει κάποιος την ομηλία σας κύριε Αβραντίνη στην προεκλογική εκδήλωση της Φιλελεύθερης Συμμαχίας για τις εκλογές του '07, όπου είχατε κάνει αναφορές στον κύριο Γ. Παπανδρέου και την ανικανότητα του να αλλάξει το ίδιο του το κόμμα και το γεγονός ότι αυτό τον καθιστά μη πιστευτό ότι θα αλλάξει ολόκληρη τη χώρα.

Γι αυτό μην ξεχνάτε στο μέλλον και σε οποιοδήποτε βήμα κάνετε, (και θα φροντίσουμε να το θυμίσουμε σε όποιον το ξεχάσει) ότι "Εσείς τουλαχιστον τολμήσατε" να παρατήσετε στη μέση ένα έργο που ξεκινήσατε σαν μέλη της Φιλελεύθερης Συμμαχίας οι περισσότεροι και με την πρώτη ευκαιρία που παρουσιάστηκε για μεγαλύτερη προβολή (στήριξη της κίνησης του κ. Μάνου) ξαφνικά ξεχάσατε τη διακύρηξη που είχατε υπογράψει πριν απο 2 χρόνια και γίνατε μια ακόμα ομάδα καιροσκόπων πολιτικών που τόσο πολύ έχει σιχαθεί η Ελλάδα.

Θα είμαστε έκει όταν θα ζητάτε τη στήριξη των συμπολιτών μας λέγοντας τους πως εσείς είστε αδιάφθοροι και έσεις θα καταφέρετε αυτό που δεν κατάφεραν οι άλλοι, γιατι όταν θα το λέτε αυτο κύριοι θα έχετε πάνω σας το στίγμα της ανευθυνότητας που χαρακτηρίζει και εσάς και τον κ. Μάνο στο να παρατάτε στη μέση παρόμοιες προσπάθειες που ξεκινήσατε και ως άλλοι καιροσκόποι τις αφήσατε.

Καλη επιτυχία στον εκλογικό σας αγώνα.

xxxxxxxxxxxxx
Μέλος της Φιλελεύθερης Συμμαχίας


Διαγράφω το όνομα του σχολιαστή, επειδή δεν τον ξέρω προσωπικά τον άνθρωπο και δεν μ' ενδιαφέρουν τα κίνητρά του (όποιος θέλει μπορεί να διαβάσει το όνομά του στην παραπομπή). Επίσης, δεν ξέρω καθόλου τι πληροφόρηση και από ποιες πηγές διαθέτει. Πρέπει να σημειώσω, όμως, ότι όσο ήμασταν στη Συμμαχία είχαμε αποφύγει στο δημόσιο διάλογο που διεξάγαμε πλήρως τις ad hominem επιθέσεις. Αλλά η προσωπική αυτή επίθεση απέναντι στον κ. Τάσο Αβραντίνη και η υπόσχεση του σχολιαστή ότι θα τον αποκαλύπτει ως "καιροσκόπο" ενώπιον του εκλογικού σώματος με θλίβει ιδιαίτερα. Πιστεύω, φυσικά, ότι δεν εκφράζει την Διοικούσα Επιτροπή της Συμμαχίας (θα εκτιμούσα πολύ κάποια δημόσια κίνηση αβροφροσύνης προς τον κ. Αβραντίνη εκ μέρους της) ούτε και όσους γνωρίζουν την όλη ιστορία του κ. Αβραντίνη στο φιλελεύθερο χώρο, την πολυετή και πολύτιμη και ουσιαστική προσφορά του, αλλά και τα όσα προσέφερε στη Συμμαχία. Τέλος, παραβλέπει την επίπονη εσωτερική διεργασία του ίδιου του κ. Αβραντίνη, η οποία τον οδήγησε στην απόφασή του αυτή.

Ως μέχρι πρότινος μέλος της Συμμαχίας, όμως, με στενοχωρεί πάρα πολύ η επιλογή αυτής της καταστροφικής επίθεσης. Γιατί είναι καταστροφική; Επειδή δεν παραθέτει επιχειρήματα και αναλώνεται σε προσωπικούς χαρακτηρισμούς. Επειδή δεν μπορεί να οδηγήσει σε αντιπαράθεση ουσιαστικών επιχειρημάτων, σε γόνιμο διάλογο. Επειδή, τέλος, δεν αναφέρεται σε γεγονότα εξακριβώσιμα, αλλά σε κίνητρα, σκέψεις κ.λπ. Θεωρητικά, λ.χ., θα μπορούσα να πω κι εγώ ότι ο συγκεκριμένος σχολιαστής τα άρπαξε από κάπου για να γράψει το συγκεκριμένο σχόλιο (ως σχήμα λόγου το μνημονεύω, για να μην παρεξηγηθώ!) - πρακτικά ο ίδιος δεν θα μπορούσε να αποδείξει το αντίθετο, γιατί τα κίνητρα δεν αποδεικνύονται. Επίσης, ένας διάλογος μεταξύ δύο πρώην συζύγων, αν γινόταν δημόσιος, θα μπορούσε να βγάλει πολλά οικιακά άπλυτα στη φόρα (όπως κι έχει γίνει στα τηλεοπτικά παράθυρα). Και άντε και η κοινή γνώμη - το εκλογικό σώμα - πείθεται ότι ο ένας από τους δύο έχει περισσότερο δίκαιο από τον άλλο. Η όλη αντιπαράθεση όμως θα τους έχει καταστρέψει εν τω μεταξύ και τους δύο.

Επί της ουσίας, ως προς τη δήθεν ανευθυνότητα (κι εδώ κάνω τη δική μου "απολογία"): συμμετείχα με ενθουσιασμό στην προσπάθεια της Φιλελεύθερης Συμμαχίας. Κατά την πορεία της συμμετοχής μου αυτής συνέβησαν κάποια γεγονότα, τα οποία με προβλημάτισαν - προβληματισμούς, τους οποίους παραμέρισα, επειδή πίστεψα στην ειλικρινή καλή πρόθεση κάποιων βασικών συντελεστών της προσπάθειας αυτής. Η πίστη μου στα συγκεκριμένα πρόσωπα παραμένει, αλλά η πλειοψηφία της προσπάθειας αυτής κινείται πλέον κατά τρόπο που δεν με εκφράζει. Η προσωπική αυτή επίθεση κατά του κ. Αβραντίνη είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα παρόμοιων ενεργειών που έχουν γίνει τον τελευταίο καιρό. Δεν θεωρώ συμβατό με τη συνείδησή μου το κλίμα σε μια συλλογική προσπάθεια, όταν τα ψέματα και οι συκοφαντίες χρησιμοποιούνται εις αντικατάσταση πολιτικών επιχειρημάτων, δεν επιθυμώ να τα προσυπογράφω διά της συμμετοχής μου. Και, στο κάτω-κάτω, όταν νοιώθω ότι δεν ταιριάζω πλέον ψυχικά ή πολιτικά με τη πλειοψηφία μιας κίνησης το υπεύθυνο πράγμα είναι να αποχωρήσω, αν παρέμενα μάλλον κακό θα έκανα, παρά καλό. Η δημιουργία ενός νέου πολιτικού σχήματος είναι πάντοτε καλή αφορμή (χωρίς να έχω αποφασίσει ακόμη τη στάση μου απέναντι σ' αυτό), καθώς παρέχεται η δυνατότητα να εξετάσω κι εάν με τα μέλη του και τις συγκεκριμένες θέσεις που θα εκφράσει θα "κολλήσω" καλύτερα. Η παρουσία των Τάσου Αβραντίνη, Διονύση Κατρανίτσα, Αντύπα Καρίπογλου, Καθ. Γεωργίου Μπήτρου, Νίκου Δήμου, Χαρίδημου Τσούκα, Πρόδρομου Πύρρου, Γιάννη Μπουτάρη και, φυσικά, του ίδιου του Στέφανου Μάνου, καθώς και άλλων προσώπων που είτε είναι επιφανή, είτε τα γνωρίζω προσωπικά και εκτιμώ πάρα πολύ την αξία τους, πρέπει να ομολογήσω ότι με προδιαθέτει θετικά. Θα δούμε τι θα γίνει στις επόμενες μέρες.

Friday, March 6, 2009

ΣτΕ - Βοτανικός: ήμουν κι εγώ εκεί

Παρακολούθησα σήμερα τη συνεδρίαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία εξήτασε την αίτηση ακυρώσεως των "130" κατά τριών διοικητικών πράξεων (δύο οικοδομικών αδειών και ενός καθορισμού περιβαλλοντικών όρων), μέσω των οποίων αμφισβητήθηκε και η συνταγματικότητα, καθώς και η συμβατότητα με το κοινοτικό δίκαιο, των άρθρων 11 και 12 ν. 3481/2006 (τα άρθρα που περιγράφουν τη Διπλή Ανάπλαση). Οι αιτούντες υποστηρίχθηκαν από δύο δικηγόρους, εκ των οποίων ο ένας πάρα πολύ καλός, και προσπάθησαν να αξιοποιήσουν τη μέχρι τώρα νομολογία του ιδίου του ΣτΕ, για να υποστηρίξουν τις απόψεις τους. Στη συνέχεια αγόρευσαν οι δικηγόροι της ΠΑΕ Παναθηναϊκός, του ερασιτέχνη Παναθηναϊκού, της εταιρείας Βωβού, ο κ. Τάσος Αβραντίνης, δικηγόρος των 13 παρεμβαινόντων υπέρ του κύρους των προσβαλλομένων πράξεων και ο δικηγόρος άλλων 200 περίπου πολιτών, οι οποίοι επίσης παρενέβησαν υπέρ της διατήρησης των πράξεων αυτών. Έκλεισαν ο δικηγόρος (δικαστικός πάρεδρος) του Δημοσίου και οι δικηγόροι του Δήμου Αθηναίων.

Να σας αναφέρω ότι ο κ. Αβραντίνης, εκτός από τα καθαρά τεχνικά θέματα, ανέπτυξε και επιχειρήματα, διά των οποίων αμφισβήτησε την αρμοδιότητα του ΣτΕ να κάνει ή να ελέγξει τις επιστημονικές εκείνες σταθμίσεις, βάσει των οποίων η Βουλή προχώρησε στην ψήφιση των συγκεκριμένων άρθρων. Επίσης, ανέπτυξε και ένα επιχείρημα, το οποίο έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την παγιωμένη νομολογιακή θέση του ΣτΕ από το 1990 μέχρι σήμερα: ότι κακώς το ΣτΕ, προκειμένου να διαπιστώσει εάν επέρχεται βλάβη του περιβάλλοντος από μια νομοθετική ρύθμιση, συγκρίνει τα αποτελέσματα της ρύθμισης αυτής με την προγενέστερη ρύθμιση (όπως είναι διατυπωμένη στο νόμο) και δεν λαμβάνει υπ' όψει του την πραγματική κατάσταση που έχει διαμορφωθεί. Δηλαδή, το ΣτΕ, στην προκειμένη περίπτωση, δεν πρέπει να συγκρίνει το ν. 3481/2006 με το π.δ. της 20.9.1995, το οποίο ρύθμιζε το πολεοδομικό και χωροταξικό καθεστώς του Ελαιώνα και απεδείχθη ανεφάρμοστο, αλλά με την πραγματική κατάσταση, στην οποία η περιοχή αυτή βρίσκεται τώρα - και όπως αυτή προκύπτει από τα πρακτικά της Βουλής και τις λοιπές προκαταρκτικές εργασίες πριν την ψήφιση του νόμου.

Επειδή έγινε πολύς λόγος για την εισήγηση, που είναι καταπέλτης και άλλα τέτοια ωραία, να σας αναφέρω τι μου έμεινε από την ανάγνωσή της (την οποία έκανε δημόσια ο ίδιος ο εισηγητής, στο πλαίσιο της συνεδρίασης): οι λόγοι της αιτήσεως ακυρώσεως που πρέπει να γίνουν δεκτοί είναι συνολικά 5. Οι δύο τελευταίοι αφορούν πλημμέλειες της έκδοσης των οικοδομικών αδειών και όχι τη συνταγματικότητα ή μη του ν. 3481/2006. Οι τρεις υπόλοιποι είναι οι εξής: 1. Θεωρείται ότι δεν ακολουθήθηκε μια διαδικασία διαβούλευσης (ανοικτή διαδικασία στο κοινό με υποβολή προτάσεων) πριν την ψήφιση του νόμου - τη διαδικασία αυτή την επιτάσσει μια κοινοτική οδηγία. 2. Υπάρχει μείωση κοινοχρήστων χώρων (σε σχέση όχι με τους υπάρχοντες, αλλά τους προβλεπομένους στο π.δ. του 1995), δεν αιτιολογήθηκε όμως επαρκώς κατά τις προπαρασκευαστικές εργασίες του νόμου και δεν προέκυψε εάν οι νέες χρήσεις (εμπορικές κυρίως) του ο.τ., στο οποίο κτίζει η εταιρεία του κ. Βωβού είναι ή όχι οι λιγότερο επιβαρυντικές για το περιβάλλον, και 3. Η αύξηση του συντελεστή δόμησης του οικοπέδου, στο οποίο κτίζει η εταιρεία Βωβού έγινε, χωρίς να περιλαμβάνονται στις προπαρασκευαστικές εργασίες του ν. 3481/2006 επαρκείς αιτιολογίες πολεοδομικού χαρακτήρα. Στην πραγματικότητα, δηλαδή, και οι τρεις λόγοι που ο εισηγητής κρίνει βάσιμους αφορούν όχι την ουσία, αλλά τη διαδικασία ψήφισης του ν. 3481/2006. Κατά την προσωπική μου γνώμη, πάντως, κανείς από τους τρεις λόγους δεν πρέπει να γίνει δεκτός - για να μην μπω σε λεπτομέρειες και κουράσω, αρκεί ν' αναφέρω ότι υπήρξε εκτεταμένη επιστημονική τεκμηρίωση της Διπλής Ανάπλασης και έντονος κοινωνικός διάλογος (οι δικηγόροι της εταιρείας Βωβού, της ΠΑΕ Παναθηναϊκός και του Δήμου υποστηρίζουν ότι η Οδηγία σε κάθε περίπτωση δεν εφαρμόζεται, λόγω κάποιων μεταβατικών διατάξεων που περιείχε). Έτσι, και το κοινό ήταν ενήμερο για τις αναλαμβανόμενες δράσεις, αλλά και υπάρχει πλήρης αιτιολογία για τις σταθμίσεις που έγιναν και τις λύσεις που επελέγησαν - και η αμφισβήτηση της αιτιολογίας αυτής σε επιστημονικό επίπεδο δεν είναι έργο του ΣτΕ. Οι παραβάσεις σχετικά με την έκδοση οικοδομικών αδειών έχουν να κάνουν με το ότι: α. προβλέπονται λιγότερες θέσεις στάθμευσης, από αυτές που απαιτεί η νομοθεσία (πράγμα για το οποίο έχω σοβαρές επιφυλάξεις) και β. η οικοδομική άδεια έπρεπε να προβλέπει περισσότερα του ενός κτίσματα στο οικόπεδο της εταιρείας Βωβού (αυτό δεν τόχω ψάξει, για νάμαι ειλικρινής). Πρέπει να επισημάνω και ότι η εισήγηση στην Ολομέλεια (περίπου 30 δικαστές) δεν έχει τη σημασία που θα είχε σε μικρότερο σχηματισμό του ΣτΕ (5μελές ή 7μελές τμήμα) και επηρεάζει λιγότερο. Παρά τις διαφωνίες που έχω με το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει, δεν μπορεί ν' αρνηθεί κανείς ότι η εισήγηση είναι προσεγμένη, προϊόν κοπιώδους εργασίας (77 σελίδες!) και με αναφορές στην προηγηθείσα νομολογία του ΣτΕ, επί τη βάσει της οποίας απορρίπτονται οι περισσότεροι λόγοι ακυρώσεως που είχαν προταθεί (11 + 15 συνολικά).

Μένει να δούμε την κατάληξη αυτής της ιστορίας, η οποία δεν μου φαίνεται καθόλου βεβαία, είτε προς τη μία, είτε προς την άλλη κατεύθυνση.

Απαγόρευση του επικίνδυνου λόγου

"Η γλώσσα κόκκαλα δεν έχει και κόκκαλα τσακίζει". Την παροιμία αυτή φαίνεται ότι την ξεχνούν όσοι υπερασπίζονται, εν ονόματι της ελευθερίας του λόγου, την ασυδοσία του λόγου. Ζητούν να μην απαγορεύονται οι προσβολές των θρησκειών, επιδεικνύοντας πλήρη αδιαφορία για τις συνέπειες που η ασυδοσία του λόγου έχει στις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων, στα μίση και πάθη που τροφοδοτεί και, πλέον, στις διακρίσεις εις βάρος οπαδών μιας συγκεκριμένης θρησκείας (του Ισλάμ) που η ασυδοσία αυτή γεννά.

Ελπίζω ότι σύντομα θα διαπιστωθεί η ανάγκη για περιορισμό της παραπληροφόρησης που προκύπτει από την ασυδοσία του λόγου. Υπάρχουν πλέον πολλοί λεγόμενοι "αρνητές" του φαινομένου του θερμοκηπίου, οι οποίοι χρησιμοποιούν ασύστολα ψεύδη, για να μπορέσουν να αναβάλουν (εξυπηρετώντας βραχυπρόθεσμα, ιδιοτελή συμφέροντα) τη λήψη των μέτρων που είναι αναγκαία για τη διάσωση της γης. Όσο πλησιάζουν οι εκτεταμένες φυσικές καταστροφές που θα προκαλέσει το φαινόμενο του θερμοκηπίου, τόσο περισσότερο ο "λόγος" αυτός, η ασυδοσία και τα ψεύδη, εξισώνονται με τρομοκρατικές πράξεις. Χρειάζεται, επομένως, να σκεφθούμε πολύ σοβαρά να επιβάλουμε περιορισμό όχι στο λόγο, αλλά στο ψέμα, στην ασυδοσία - να απαγορεύσουμε στους "αρνητές του φαινομένου του θερμοκηπίου" να μπορούν να παρασέρνουν και άλλους συμπολίτες μας στις ιδιοτελείς αντι-επιστημονικές (μπακάλικες, θα προσέθετα εγώ) προπαγάνδες τους. Μόλις οι φυσικές καταστροφές αρχίσουν να ξεσπούν και άνθρωποι να πεθαίνουν εξ αιτίας του φαινομένου του θερμοκηπίου, θα καταλάβουμε όλοι ότι η αξία της ανθρώπινης ζωής είναι πολύ υπέρτερη του δικαιώματος στο ψέμα και την κοροϊδία που οι "κύριοι" αυτοί απαιτούν.

Wednesday, March 4, 2009

Γιατί καταθέσαμε την παρέμβαση

Δημοσιεύω, κατόπιν αιτήματός του, το κείμενο του Αθανασίου Τσιούρα, εκ των δικηγόρων που κατέθεσαν την παρέμβαση ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας υπέρ του κύρους των πράξεων, τις οποίες προσέβαλαν με αίτηση ακυρώσεως οι περίφημοι "131" (στην πραγματικότητα 130) πολίτες και έχουν ως αντικείμενο την ανάπλαση του Βοτανικού.

Ο Φώτης Περλικός, πρόεδρος της Φιλελεύθερης Συμμαχίας και διαχειριστής του e-rooster, είχε την καλοσύνη να δημοσιεύσει αυτούσιο το κείμενο της παρεμβάσεως που κατέθεσα, μαζί με άλλους 12 πολίτες, και υπέγραψα ως δικηγόρος, μαζί με τον Τάσο Αβραντίνη, σχετικά με τη διπλή ανάπλαση των περιοχών Βοτανικού - Λεωφόρου Αλεξάνδρας. Στη συζήτηση που ακολούθησε, ένας σχολιαστής έθεσε μετ' επιμονής το ερώτημα: ποια ήταν τα κίνητρά μας και γιατί προχωρήσαμε σε μια τέτοια κίνηση, η οποία έχει, κατά βάσιν (κατά την αντίληψή του) τοπικό χαρακτήρα και είναι μάλλον θέμα τοπικής αυτοδιοίκησης;

Στο εύλογο αυτό ερώτημα πρέπει να δοθούν κάποιες διευκρινίσεις. Το ζήτημα που τίθεται, με την κρίση του Συμβουλίου της Επικρατείας ως προς τη συμβατότητα νομοθεσίας με το άρθρο 24 του Συντάγματος (το άρθρο, με το οποίο καθιερώνεται η υποχρέωση της Πολιτείας να προστατεύει το περιβάλλον), είναι πρωτίστως θεσμικό ζήτημα. Έχει να κάνει κατά κύριο λόγο με τη δικαιοδοσία που (πρέπει να) έχει το Συμβούλιο της Επικρατείας (εφ' εξής: ΣτΕ) στις διαφορές αυτές. Εξετάζοντας νομικά το θέμα, το ΣτΕ πρέπει να ισορροπεί ανάμεσα στο άρθρο 26 (το οποίο προβλέπει το διαχωρισμό των λειτουργιών μεταξύ νομοθετικής, εκτελεστικής και δικαστικής εξουσίας) και στο άρθρο 24 του Συντάγματος, το οποίο προβλέπει ότι όλα τα κρατικά όργανα οφείλουν να προστατεύουν το περιβάλλον. Το ζήτημα που τίθεται είναι, κυρίως, το εξής: δεδομένου του ότι οι κρίσεις για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις κάποιων ενεργειών είναι προεχόντως επιστημονικές, μπορεί ένα δικαστικό όργανο, το ΣτΕ εν προκειμένω, να υποκαθιστά την κρίση, στην οποία έχει καταλήξει η νομοθετική ή η εκτελεστική εξουσία, οι οποίες έχουν και πρόσβαση (κυρίως η εκτελεστική) στις εξειδικευμένες αυτές επιστήμες; Λ.χ. η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων συντάχθηκε από μηχανικούς (κατά κύριο λόγο) της διοικήσεως, οι οποίοι έκριναν ότι οι παρεμβάσεις που γίνονται δεν θα πλήξουν το περιβάλλον. Μπορεί το ΣτΕ να έλθει και να ανατρέψει την κρίση τους αυτή;

Το ερώτημα αυτό έχει και μια πρακτική συνέπεια. Κατ' ανάγκην ένα όργανο, το οποίο είναι επιφορτισμένο με την προστασία του περιβάλλοντος (τέτοιο είναι και το ΣτΕ) όχι δρώντας το ίδιο, αλλά εγκρίνοντας ή απορρίπτοντας δράσεις των άλλων οργάνων της Πολιτείας, θα είναι συντηρητικό στις επιλογές του. Η λογική είναι ότι η αδράνεια μπορεί να μη βελτιώσει, αλλά οπωσδήποτε δεν θα επιβαρύνει το περιβάλλον, ενώ, από την άλλη, μια δράση μπορεί να έχει είτε θετική, είτε αρνητική επίπτωση στο περιβάλλον. Ο φόβος μιας αρνητικής επίπτωσης οδηγεί το ΣτΕ στην υιοθέτηση αρκετά σκληρών (ίσως και άκαμπτων) κριτηρίων, διά των οποίων απορρίπτει τις περισσότερες δράσεις τέτοιας μορφής. Επίσης, αρνείται να χρησιμοποιήσει ως κριτήριο (παρά μόνον επιβοηθητικώς) την πραγματική κατάσταση που υπάρχει σε μια περιοχή - έτσι, κατ' αρχήν θεωρεί ότι δεν πρέπει να επιβαρυνθούν οι χρήσεις της περιοχής του Βοτανικού, όπως αυτές είχαν καθορισθεί στο π.δ. του 1995, παρ' όλον που ουδέποτε οι διατάξεις αυτού του διατάγματος υλοποιήθηκαν και η περιοχή έχει το μαύρο της το χάλι. Έτσι, όμως, καθίσταται πολύ δύσκολο στο νομοθέτη να πραγματοποιήσει οποιαδήποτε ουσιαστική παρέμβαση και δεσμεύεται ες αεί από παρελθούσες αποφάσεις του. Αυτό δεν ισχύει μόνο για το Βοτανικό, αλλά και για οποιοδήποτε προβληματικό οικιστικό αστικό περιβάλλον.

Η δεύτερη πρακτική συνέπεια έχει να κάνει με το επενδυτικό και επιχειρηματικό περιβάλλον στην Ελλάδα γενικότερα. Δεν μπορεί, δηλαδή, να λέμε σ' έναν επενδυτή (σήμερα είναι ο Βωβός, χθες ήσαν αυτοί που ήθελαν να κάνουν τα ορυχεία χρυσού στη Χαλκιδική, αύριο μπορεί να είναι οποιοσδήποτε άλλος) από τη μία, ως νομοθετική και εκτελεστική εξουσία, ότι μπορεί να προχωρήσει σε μια επένδυση και αυτός να κάνει τα σχετικά έξοδα, και από την άλλη, μετά την πάροδο, μάλιστα, σημαντικού χρονικού διαστήματος να του λέμε ότι τα όσα σου είχαμε πει πιο πριν είναι παράνομα. Κάτι τέτοιο είναι εντελώς αποτρεπτικό για οποιαδήποτε σοβαρή και μεγάλης εκτάσεως επένδυση. Δεν σημαίνει αυτό ότι πρέπει να αποστερηθούμε ενός ακυρωτικού Δικαστηρίου και του ελέγχου της δικαστικής εξουσίας προς τις άλλες δύο, οι οποίες αλλιώς θα οδηγούνταν σε αυθαιρεσία. Ωστόσο, πρέπει να έχουμε τη διασφάλιση ότι τουλάχιστον οι τεχνοκρατικές κρίσεις θα γίνονται από τα όργανα με τη σχετική πρόσβαση στην τεχνογνωσία και όχι από τους δικαστές.

Θέλω να πιστεύω ότι τα θέματα αυτά δεν είναι μόνο τοπικά, αλλά αφορούν τη λειτουργία των θεσμών στην Ελλάδα γενικότερα. Για το λόγο αυτό (πέραν των προφανών ωφελειών που πιστεύουμε ότι θα επιφέρει στη ζωή μας η διπλή ανάπλαση - προσωπικά ζω λίγες εκατοντάδες μέτρα από το γήπεδο του ΠΑΟ στη Λεωφ. Αλεξάνδρας) και καταθέσαμε την παρέμβαση, ώστε να προβάλουμε τις θέσεις μας αυτές (κυριολεκτικά) αρμοδίως.


Για την αντιγραφή,
Averell Dalton