Wednesday, February 18, 2009

Tax the rich, feed the poor, till there are no rich no more


Οι στίχοι του Alvin Lee και των Ten Years After από το 1974 που συνοδεύουν την τελευταία διαφημιστική καμπάνια της Cosmote, μιας «κρατικής» πολυεθνικής εταιρείας, στα χρόνια που πέρασαν από την δημιουργία του τραγουδιού έγιναν σύνθημα , στη συνέχεια μια αυταπόδεικτη αλήθεια και πολιτικό επιχείρημα της αριστεράς αλλά και της συντήρησης.
Ενδιαφέρεται άραγε κανείς αν υπάρχει και λογικό επιχείρημα πίσω από αυτούς τους στίχους;
Στις δεκαετίες του ’80 και του ’90 η «νεοφιλελεύθερη» οικονομική της M. Thatcher και του R. Reagan με την απελευθέρωση των αγορών και τις χαμηλές φορολογίες λειτούργησαν λυτρωτικά για εκατομμύρια ανθρώπους στον πλανήτη. Το ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού με μέσο εισόδημα (10$-100$ την μέρα) αυξήθηκε από το 32% στο 57% και αυτό , σε απλούς αριθμούς σημαίνει ένα δισεκατομμύριο περισσότερους ανθρώπους σε καλύτερη οικονομική κατάσταση.
Το παγκόσμιο κεφάλαιο ξεπέρασε τον οικονομικό εθνικισμό και χρηματοδότησε την δημιουργικότητα και την παραγωγικότητα του ανθρώπου. Η αριστερά αρέσκεται στο να καταδεικνύει την «πρόκληση» των μεγάλων κερδών του κεφαλαίου και των golden boys (και η αριστερά του Μανώλη και του Γιακουμάτου) και να πανηγυρίζει για την χρεοκοπία τραπεζικών ομίλων που πληρώνουν την απερισκεψία ή απλά το ρίσκο των επισφαλειών.
Αυτό το παγκόσμιο κεφάλαιο αύξησε το ποσοστό του πληθυσμού της Κίνας με εισόδημα μέσης τάξης μέσα σε 20 χρόνια από 0% στο 35% , ένα παράδειγμα που δεν αποτελεί εξαίρεση στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Μπορούν τελικά οι φόροι να ταΐσουν τους φτωχούς; Μπορούν οι φτωχοί να χορτάσουν αν εξαφανιστούν οι πλούσιοι;
Τι γίνεται όταν μερικοί άνθρωποι ανεβαίνουν τα σκαλιά της πυραμίδας του Maslow; Ο Brink Lindsey ισχυρίζεται πως τα σκαλιά της πυραμίδας δεν τα ανεβαίνουν οι άνθρωποι μόνοι τους αλλά ολόκληρες οι κοινωνίες. Η αφθονία των αγαθών μεταμορφώνει την κουλτούρα και την οικονομία όχι όπως ισχυρίζονται οι αντίπαλοι του καπιταλισμού και της παγκοσμιοποίησης – περιθωριοποιώντας ολόκληρες ομάδες πληθυσμού – αλλά μεταφέροντας όλο και περισσότερους ανθρώπους από την κλίμακα της εξυπηρέτησης βιοποριστικών αναγκών στο στάδιο της κάλυψης συναισθηματικών αναγκών και της αυτό-πραγμάτωσης. Δημιουργούν ανθρώπους αυτόνομους, μια ανερχόμενη μέση τάξη που, όπως διαπίστωνε και ο Μαρξ: «κάνει την δική τη επανάσταση. Αυτή την μέση τάξη που γκρέμισε τις πυραμίδες της Αιγύπτου, τα ρωμαϊκά ανάκτορά και τους καθεδρικούς ναούς.»
Όμως η επανάσταση που θα κάνει αυτή η μέση τάξη εξαρτάται από τις ιδιαίτερες συνθήκες που την δημιουργούν. Στις οικονομίες που αναπτύσσονται μέσα από κρατική δράση (όπως οι οικονομίες του πετρελαίου) αυτή η μέση τάξη αποτελείται από κρατικούς υπαλλήλους και γραφειοκράτες ενώ στις αντίστοιχες που δημιουργούνται ως αποτέλεσμα της δικής τους οικονομικής δραστηριότητας , η μέση τάξη αποτελείται από επιχειρηματίες, τους υπαλλήλους τους και το αρχέτυπο του μικροεπαγγελματία.
Αυτές οι δύο τελείως διαφορετικές κοινωνίες έχουν και μια διαφορετική συμπεριφορά. Η πρώτη εμφανίζεται άκρως συντηρητική και φοβική ενώ η δεύτερη αγκαλιάζει την αλλαγή και την εξέλιξη με ιδιαίτερη ευκολία και τελικά διασφαλίζει την βιωσιμότητα της ανάπτυξης.
O βολονταρισμός του Alvin Lee : « I’d love to change the world» , με την εξαντλητική φορολογία και την εξάλειψη των πλουσίων μάλλον στηρίζεται στην πανέμορφη μελωδία και όχι στην λογική. Στο τέλος όμως αποδέχεται τον ρόλο του, αυτό του τραγουδοποιού και αφήνει και το τελικό του μήνυμα : « but I don’t know what to do, So I’ll leave it up to you». Ευτυχώς….

5 comments:

Harry Peitsinis said...

beware of the world-improvers!

Αλλά γενικά πάντα αυτό το τραγούδι μου δινε την εντύπωση πως ήταν κάτι σαν σάτιρα σ όλο το πλήθος των αριστεριστών φοιτητών που.. would love to change the world,but dont know what to do.

Tης ("αριστερίζουσας") απάθειας μ άλλα λόγια.

ΜΑΥΡΟΣ said...

Τα πάντα αγαπητέ φίλε είναι κυκλική εναλλαγή όπως έλεγε ο Νίτσε.Την υπερβολή της αγοράς διορθώνει το κράτος και την υπερβολή του κράτους η αγορά. Οι έννοιες της αυτορρύθμισης της συνεχούς και αδιάλλειπτης ανόδου είναι τοσο ντετερμινιστικές όσο καιη νίκη του προλεταριάτου και η οικοδόμηση της κομμουνιστικής κοινωνίας.Σε μια χαοτική κατάσταση το να προβάλλεις το αόρατο χέρι της αγοράς ή την ροή της ιστορίας ,το προλεταριάτο κλπ,οδηγεί σε μια αναγωγική σκέψη που ερμηνεύει τα πάντα με βάση ένα δόγμα.Οι φυσικές επιστήμες έχουν κατά πολύ διαλύσει αυτούς τους μύθους.Ο αναγωγικός τρόπος σκέψης είναι ανελεύθερος διότι ερμηνεύει τα πάντα με βάση μια και μόνο παράμετρο.Να μην είμαστε φονταμενταλιστές του ντετερμινισμού της ιστορίας ,της αγοράς κλπ.
Ο τρόπος σκέψης σας πάντως παραπέμπει σε ανθρώπους των θεωρητικών- ανθρωπιστικων επιστημών. Ακούστε και ένα μηχανικό.

ΜΑΥΡΟΣ said...

Γιατι όχι και ανώνυμα σχόλια είναι κλειστό club; Μαθητές του Λίπμαν είστε; Mια γνώμη μπορεί να έχει αξία ανεξάρτητα από τον φορέα της. Ακόμα και η ύβρις. Μοιάζετε με την αριστερά που καταγγέλετε και ειδικά με τους κνίτες.

Joe said...

@ΜΑΥΡΟΣ
Καταρχήν δεν νομίζω ότι κανείς από τους συντελεστές του μπλόγκ αλλά και σχεδόν κανένας φιλελεύθερος αυτοχαρακτηρίζεται ως φονταμενταλιστής της αγοράς.Ο Milton Friedman π.χ. αναφέρει ότι η αγορά από μόνη της δεν μπορεί να προστατέψει το περιβάλλον γιατί το κόστος από την μόλυνση δεν μπορεί να προσδιορισθεί και να κατανεμηθεί.
Επίσης κανένας φιλελεύθερος δεν μιλάει για αδιάλειπτη άνοδο.
Τώρα σε ό,τι αφορά την αυτορρύθμιση της οικονομίας αυτή δεν είναι κάτι το μεταφυσικό ούτε είναι κάποιου είδους δόγμα.
Στην χαοτική κατάσταση στην όποία αναφέρεστε είναι εκ των προτέρων βέβαιο ότι δεν μπορεί να υπάρξει κάποιου είδους "κεντρικός σχεδιασμός" ο οποίος να μπορεί να λάβει υπόψιν τις άπειρες παραμέτρους (ατομικές επιλογές,ιεράρχηση,διαθέσιμοι πόροι) και να εξάγει ένα αποτέλεσμα που να ικανοποιεί τους πάντε ή έστω τους περισσότερους.Συγχρόνως δεν μπορεί να προβλέψει ποιο είναι αυτό το αποτέλεσμα το οποίο επιζητούμε.Μόνον μέσα από τη διαδικασία της δοκιμής και του λάθους μπορούμε να οδηγηθούμε σε διάφορα αποτελέσματα τα οποία θα αξιολογήσουμε εκ των υστέρων μάλιστα αν μας αρέσουν ή όχι.Μπορούσαμε να φανταστούμε π.χ από την αρχή τις τηλεοράσεις πλάσμα και να πούμε ότι αυτές είναι που θέλουμε.Η αγορά είναι ακριβώς το σύστημα που λαμβάνει όλες τις επιμέρους παράμετρους και παράγει τα βέλτιστα αποτελέσματα.Το δε αόρατο χέρι δεν είναι καθόλου αόρατο, είναι το δικό μας χέρι που επιλέγει ένα προιόν έναντι κάποιου άλλου γιατί έχει χαμηλότερη τιμή ή γιατί μας ταιριάζει περισσότερο ή γιατί έχει εγγύησηη ή για διαφόρους λόγους.Η αγοραστική δύναμη των πολιτών είναι που κατευθύνει την παραγωγική διαδικασία.
Όπως διαπιστώνουμε η μέση οδός (αν δεχτούμε ότι τα άκρα είναι από τη μία η αυτορυθμιζόμενη αγορά και από την άλλη ο κεντρικός σχεδιασμός τη οικονομίας) δεν είναι πάντα η καλύτερη λύση.
Α και οι περισσότεροι δεν είμαστε των θεωρητικών επιστημών αν και αυτός που είναι, είναι αυτό που θα λέγαμε "θετικό μυαλό".

ΜΑΥΡΟΣ said...

Η ανάλυση σας είναι σωστή στο πλαίσιο ενός κλειστού συστήματος.Αν έχουμε επί παραδείγματι ένα κλειστό και απομονωμένο οικονομικό σύστημα η θεωρία τρέχει όπως θα έτρεχε και θεωρία του Μαρξισμού.Ο σημαντικότερος όμως παράγοντας επηρεασμού του συστήματος είναι εξωγενής και δεν είναι τίποτε άλλο παρά το πολιτικό σύστημα.Ο μαρξισμός κατέληξε σε δικτατορία για να ελέγξει τις εκτός συστήματος συμπεριφορές. Τα Chicago Boys λειτούργησαν θαυμάσια στη Χιλή του Πινοσέτ και η παρούσα κατάσταση έχει σταλινικά χαρακτηριστικά. Σε τι διαφέρει δηλαδή η σταλινική νομενκλατούρα των διευθυντικών στελεχών από τη σημερινή δικτατορία των στελεχών που οδήσησαν την οικονομία στην παρούσα κρίση? Σε λίγο καιρό θα σκεφτόμαστε με νοσταλγία τον παλιό καπιταλισμό. Με δυό λόγια αυτό που ισχυρίζομαι είναι ότι έχουμε δύο παράλληλα συστήματα τα οποία γέννησε ο διαφωτισμός το ένα στην παράδοση της ελευθερίας ,το άλλο στην γιακωβίνικη παράδοση της ισότητας που τελικά συγκλίνουν. Το αν επικρατεί το ένα ή το αλλο εξαρτάται από τη θέση που παίρνουν οι διανοούμενοι οι οποίοι αποτελούν και την νομενκλατούρα.Το είδαμε στον Μαρξισμό και το ίδιο φαίνεται να ισχύει και στο φιλελευθερισμό. Μήπως θα έπρεπε να παρακάμψουμε αυτές τις παραδόσεις και να στραφούμε στην αυτοοργάνωση στην αυτοθέσμιση και την αποδυνάμωση των εξουσιαστικών μηχανισμών ? Σε ένα τέτοιο πλαίσιο η αγορά θα μπορούσε να λειτουργήσει προς όφελος όλων. Ευχαριστώ για την φιλοξενία