Friday, May 23, 2008
Επιβάλλονται τα μουσουλμανικά ήθη στη Δυτική Ευρώπη;
Η Ολλανδία είναι μια χώρα γνωστή για την ανεκτικότητά της. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια εκδηλώνονται ανησυχητικά φαινόμενα όχι εξτρεμισμού, αλλά υποχώρησης μπροστά σε φονταμενταλιστικά στοιχεία της κοινωνίας της, κυρίως προερχόμενα από μουσουλμάνους, ενδεχομένως και λόγω του φόβου αυξημένης βίας (βλ. δολοφονίες Theo Van Gogh, Pim Fortuyn, την καταδίωξη της Ayaan Hirshi Ali κ.λπ.). Έτσι, η είδηση περί μετακίνησης γλυπτών, επειδή προσβάλλουν, κατά τα φαινόμενα, την ηθική των μουσουλμάνων μιας περιοχής, δεν μπορεί παρά να προκαλεί ακόμη περισσότερες ανησυχίες.
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
7 comments:
Στο κείμενο κάνει λόγο για πίνακες, όχι γλυπτά.
Ας ρίξω κι εγώ την άποψή μου στο καζάνι.
Θεωρώ απαράδεκτο, το δημαρχείο μιας πόλης να χρηματοδοτεί με λεφτά αυτών που πληρώνουν δημοτικούς φόρους, έργα τέχνης που δεν συνάδουν με την αισθητική ακόμα και ενός απο τους χορηγούς του (ήτοι τους φορολογουμένους) τα οποία επιπλέον εκτίθενται υποχρεωτικά στους ίδιους όταν αυτοί (υποχρεωτικά) επισκέφτονται το δημαρχείο (διότι κανείς δεν πάει στο δημαρχείο για διασκέδαση). Ένα περιοδικό, αν θέλεις το αγοράζεις, μία έκθεση ζωγραφικής, αν θέλεις την επισκέφτεσαι, μία όπερα, αν θέλεις την ακούς (αν και εκεί προκύπτει θέμα, μικρότερης έντασης, βέβαια: δικαιούται ο δήμος να χρηματοδοτεί παραστάσεις με τα λεφτά μου, οι οποίες προσβάλλουν την αισθητική μου; Αυτό όμως είναι άλλο θέμα, μεγάλο επίσης).
Δεν ξέρω ποιος πλήρωσε τα έργα. Όμως και δωρεά να ήταν, η έκθεσή τους στην αίθουσα αναμονής, από την στιγμή που αυτά προσβάλλουν την αισθητική των επισκεπτών, είναι απαράδεκτη. Το δημαρχείο δεν είναι γκαλερί.
@ p=np
Ευχαριστώ πάρα πολύ για το σχόλιό σας και ιδίως για την επισήμανση του λάθους που περιείχε η ανάρτηση.
Επί της ουσίας: συμφωνώ με τη θέση σας ότι η τέχνη δεν πρέπει, ως τέτοια, να επιδοτείται - και μας ανοίγετε μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση περί επιδοτήσεως. Από κει και πέρα, όμως, νομίζω ότι μας αρέσει τα δημόσια κτήρια να είναι καλαίσθητα - προφανώς όχι στο βαθμό που να είναι γκαλερί, όπως πολύ σωστά γράφετε. Για πολλούς η αισθητική μπορεί να μην εκφράζεται ή να μην προσβάλλεται μόνο από έργα τέχνης, αλλά και από άλλα στοιχεία, λ.χ. από το χρώμα που έχει ο τοίχος του Δημαρχείου. Πώς πιστεύετε ότι θα πρέπει να γίνονται τέτοιου αισθητικές επιλογές, οι οποίες οπωσδήποτε ξεφεύγουν από την επιδότηση;
Εγώ δεν είπα ότι η τέχνη δεν πρέπει να επιδοτείται. Π.χ. συμφωνώ με την ιδέα να υπάρχει κρατική ορχήστρα, όπως υπάρχουν κρατικά μουσεία. Αυτά που θεωρούνται πλέον υψηλά πολιτιστικά αγαθά της ιστορίας ενός λαού θα πρέπει να φυλάσσονται και να προβάλλονται.
Στο θέμα τώρα. Ναι, κάποιον μπορεί να μην αρέσει το χρώμα ή το σχήμα του Δημαρχείου. Όμως το χρώμα ή το σχήμα είναι --όπως άλλωστε και οι ήχοι καθαυτοί-- ουδέτερα συστατικά. Δεν μπορούν να προσβάλλουν μια αισθητική διότι δεν είναι φορείς αισθητικής. Όταν τα χρώματα αρχίζουν να συνδυάζονται μεταξύ τους, προκύπτει μια αισθητική. Και όταν μάλιστα οι συνδυασμοί αυτοί είναι παραστατικοί (όπως στη ζωγραφική), τότε προκύπτουν και κοινωνικά/πολιτικά (με την ευρύτερη έννοια) ζητήματα.
Οπότε το κριτήριο θα πρέπει να παραμείνει στην ύπαρξη έργων τέχνης και όχι στο καθετί που αντιλαμβανόμαστε.
Μια δυο παρατηρήσεις μόνο:
Και το ίδιο το δημαρχείο έχει αισθητική (χρώμα, σχήμα κτλ), ρωτήστε έναν αρχιτέκτονα.
Το πρόβλημα δεν ήταν πρόβλημα αισθητικής (πω πω τι κακό έργο τέχνης, τι άσχημα χρώματα, τι κακές μορφές), αλλά ηθικής (συγκεκριμένης θρησκευτικής ομάδας).
Γι' αυτό και δεν παραπονέθηκαν και για την αισθητική του κτιρίου…
Από εκεί και πέρα όταν κάποιος επιλέγει να πάει σε μια άλλη χώρα να ζήσει, επιλέγει όχι μόνο γεωγραφία, αλλά και τον πολιτισμό κτλ κτλ, τα οποία αφού τα επιλέγει οφείλει και να τα σέβεται…
@Alexandros
Στις παραστατικές τέχνες ακόμα και το αντικείμενο της παράστασης είναι τμήμα της αισθητικής τους. Εξ' ού και τα περισσότερα σκάνδαλα στην ιστορία της ζωγραφικής. Έγιναν για ζητήματα αισθητικής που είχαν σχέση με την παράσταση. Αυτό μπορεί να έχει σχέση με την ηθική, με την πολιτική, με την ψυχολογία των μαζών και με ένα σωρό άλλους παράγοντες, πάνω στους οποίους λαμβάνει χώρα η επικοινωνία της παραστατικής τέχνης με το κοινό. (Ακριβώς γι' αυτό το λόγο, αφηρημένες μορφές τέχνης, όπως η μουσική ή η αφηρημένη ζωγραφική ποτέ δεν προκάλεσαν τόσο).
Όταν επιλέγεις να επισκεφτείς μια χώρα, ναι, πρέπει να σέβεσαι και τα ήθη και τα έθιμα και τα λοιπά. Αυτά όμως πρώτον δεν είναι σταθερά ανά τους αιώνες, δεύτερον, από τη στιγμή που είσαι κομμάτι αυτής της χώρας, δηλ. πληρώνεις φόρους, και (πολύ περισσότερο) έχεις δικαίωμα ψήφου, έχεις και λόγο πάνω σ' αυτά που κάνει ο δήμος με τα λεφτά σου.
@ p=np
Μπορείτε να φλυαρείτε όσο θέλετε περί αισθητικής κτλ. Δεν τους πείραξε η αισθητική.
Κάποια πράγματα αλλάζουν και κάποια είναι διαχρονικά. Η ελευθερία έκφρασης, το να είμαστε ανεκτικοί με ό,τι δε συμφωνούμε κτλ είναι θεμελιώδεις αξίες του ευρωπαϊκού πολιτισμού.
Το θέμα είναι μια καραμπινάτη περίπτωση λογοκρισίας, οι πίνακες αφαιρέθηκαν γιατί κάποιοι αισθάνθηκαν ότι τους προσέβαλλαν.
Η λογική σας δε βγάζει άκρη. Κάποιοι δεν θέλουν πίνακες στο δημαρχείο, κάποιοι άλλοι μπορεί να θέλουν. Και οι δυο πληρώνουν. Θα κάτσουμε να μετρήσουμε ποιοι δίνουν τα περισσότερα; Μήπως να κάνουμε και δημοπρασία κι όποιος δώσει τα περισσότερα να νικήσει η άποψή του;
@p=np
(σε συνέχεια του προηγούμενου σχολίου μου)
Το πιο σημαντικό σφάλμα του συλλογισμού σας κατά τη γνώμη μου είναι ότι οι θεωρείτε ότι οι δημοτικές αρχές οφείλουν να λειτουργούν σαν έμποροι όπου ο πελάτης (που πληρώνει) έχει πάντα δίκιο. Δεν είναι έτσι και σας ξαναπαραπέμπω στις αρχές και αξίες του ευρωπαϊκού πολιτισμού υπό τις οποίες λειτουργούν και τις οποίες υπηρετούν υποτίθεται και οι δημοτικές αρχές: ατομικά δικαιώματα, ελευθερία έκφρασης κτλ
Post a Comment