ΣτΕ - Βοτανικός: ήμουν κι εγώ εκεί

Παρακολούθησα σήμερα τη συνεδρίαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία εξήτασε την αίτηση ακυρώσεως των "130" κατά τριών διοικητικών πράξεων (δύο οικοδομικών αδειών και ενός καθορισμού περιβαλλοντικών όρων), μέσω των οποίων αμφισβητήθηκε και η συνταγματικότητα, καθώς και η συμβατότητα με το κοινοτικό δίκαιο, των άρθρων 11 και 12 ν. 3481/2006 (τα άρθρα που περιγράφουν τη Διπλή Ανάπλαση). Οι αιτούντες υποστηρίχθηκαν από δύο δικηγόρους, εκ των οποίων ο ένας πάρα πολύ καλός, και προσπάθησαν να αξιοποιήσουν τη μέχρι τώρα νομολογία του ιδίου του ΣτΕ, για να υποστηρίξουν τις απόψεις τους. Στη συνέχεια αγόρευσαν οι δικηγόροι της ΠΑΕ Παναθηναϊκός, του ερασιτέχνη Παναθηναϊκού, της εταιρείας Βωβού, ο κ. Τάσος Αβραντίνης, δικηγόρος των 13 παρεμβαινόντων υπέρ του κύρους των προσβαλλομένων πράξεων και ο δικηγόρος άλλων 200 περίπου πολιτών, οι οποίοι επίσης παρενέβησαν υπέρ της διατήρησης των πράξεων αυτών. Έκλεισαν ο δικηγόρος (δικαστικός πάρεδρος) του Δημοσίου και οι δικηγόροι του Δήμου Αθηναίων.

Να σας αναφέρω ότι ο κ. Αβραντίνης, εκτός από τα καθαρά τεχνικά θέματα, ανέπτυξε και επιχειρήματα, διά των οποίων αμφισβήτησε την αρμοδιότητα του ΣτΕ να κάνει ή να ελέγξει τις επιστημονικές εκείνες σταθμίσεις, βάσει των οποίων η Βουλή προχώρησε στην ψήφιση των συγκεκριμένων άρθρων. Επίσης, ανέπτυξε και ένα επιχείρημα, το οποίο έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την παγιωμένη νομολογιακή θέση του ΣτΕ από το 1990 μέχρι σήμερα: ότι κακώς το ΣτΕ, προκειμένου να διαπιστώσει εάν επέρχεται βλάβη του περιβάλλοντος από μια νομοθετική ρύθμιση, συγκρίνει τα αποτελέσματα της ρύθμισης αυτής με την προγενέστερη ρύθμιση (όπως είναι διατυπωμένη στο νόμο) και δεν λαμβάνει υπ' όψει του την πραγματική κατάσταση που έχει διαμορφωθεί. Δηλαδή, το ΣτΕ, στην προκειμένη περίπτωση, δεν πρέπει να συγκρίνει το ν. 3481/2006 με το π.δ. της 20.9.1995, το οποίο ρύθμιζε το πολεοδομικό και χωροταξικό καθεστώς του Ελαιώνα και απεδείχθη ανεφάρμοστο, αλλά με την πραγματική κατάσταση, στην οποία η περιοχή αυτή βρίσκεται τώρα - και όπως αυτή προκύπτει από τα πρακτικά της Βουλής και τις λοιπές προκαταρκτικές εργασίες πριν την ψήφιση του νόμου.

Επειδή έγινε πολύς λόγος για την εισήγηση, που είναι καταπέλτης και άλλα τέτοια ωραία, να σας αναφέρω τι μου έμεινε από την ανάγνωσή της (την οποία έκανε δημόσια ο ίδιος ο εισηγητής, στο πλαίσιο της συνεδρίασης): οι λόγοι της αιτήσεως ακυρώσεως που πρέπει να γίνουν δεκτοί είναι συνολικά 5. Οι δύο τελευταίοι αφορούν πλημμέλειες της έκδοσης των οικοδομικών αδειών και όχι τη συνταγματικότητα ή μη του ν. 3481/2006. Οι τρεις υπόλοιποι είναι οι εξής: 1. Θεωρείται ότι δεν ακολουθήθηκε μια διαδικασία διαβούλευσης (ανοικτή διαδικασία στο κοινό με υποβολή προτάσεων) πριν την ψήφιση του νόμου - τη διαδικασία αυτή την επιτάσσει μια κοινοτική οδηγία. 2. Υπάρχει μείωση κοινοχρήστων χώρων (σε σχέση όχι με τους υπάρχοντες, αλλά τους προβλεπομένους στο π.δ. του 1995), δεν αιτιολογήθηκε όμως επαρκώς κατά τις προπαρασκευαστικές εργασίες του νόμου και δεν προέκυψε εάν οι νέες χρήσεις (εμπορικές κυρίως) του ο.τ., στο οποίο κτίζει η εταιρεία του κ. Βωβού είναι ή όχι οι λιγότερο επιβαρυντικές για το περιβάλλον, και 3. Η αύξηση του συντελεστή δόμησης του οικοπέδου, στο οποίο κτίζει η εταιρεία Βωβού έγινε, χωρίς να περιλαμβάνονται στις προπαρασκευαστικές εργασίες του ν. 3481/2006 επαρκείς αιτιολογίες πολεοδομικού χαρακτήρα. Στην πραγματικότητα, δηλαδή, και οι τρεις λόγοι που ο εισηγητής κρίνει βάσιμους αφορούν όχι την ουσία, αλλά τη διαδικασία ψήφισης του ν. 3481/2006. Κατά την προσωπική μου γνώμη, πάντως, κανείς από τους τρεις λόγους δεν πρέπει να γίνει δεκτός - για να μην μπω σε λεπτομέρειες και κουράσω, αρκεί ν' αναφέρω ότι υπήρξε εκτεταμένη επιστημονική τεκμηρίωση της Διπλής Ανάπλασης και έντονος κοινωνικός διάλογος (οι δικηγόροι της εταιρείας Βωβού, της ΠΑΕ Παναθηναϊκός και του Δήμου υποστηρίζουν ότι η Οδηγία σε κάθε περίπτωση δεν εφαρμόζεται, λόγω κάποιων μεταβατικών διατάξεων που περιείχε). Έτσι, και το κοινό ήταν ενήμερο για τις αναλαμβανόμενες δράσεις, αλλά και υπάρχει πλήρης αιτιολογία για τις σταθμίσεις που έγιναν και τις λύσεις που επελέγησαν - και η αμφισβήτηση της αιτιολογίας αυτής σε επιστημονικό επίπεδο δεν είναι έργο του ΣτΕ. Οι παραβάσεις σχετικά με την έκδοση οικοδομικών αδειών έχουν να κάνουν με το ότι: α. προβλέπονται λιγότερες θέσεις στάθμευσης, από αυτές που απαιτεί η νομοθεσία (πράγμα για το οποίο έχω σοβαρές επιφυλάξεις) και β. η οικοδομική άδεια έπρεπε να προβλέπει περισσότερα του ενός κτίσματα στο οικόπεδο της εταιρείας Βωβού (αυτό δεν τόχω ψάξει, για νάμαι ειλικρινής). Πρέπει να επισημάνω και ότι η εισήγηση στην Ολομέλεια (περίπου 30 δικαστές) δεν έχει τη σημασία που θα είχε σε μικρότερο σχηματισμό του ΣτΕ (5μελές ή 7μελές τμήμα) και επηρεάζει λιγότερο. Παρά τις διαφωνίες που έχω με το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει, δεν μπορεί ν' αρνηθεί κανείς ότι η εισήγηση είναι προσεγμένη, προϊόν κοπιώδους εργασίας (77 σελίδες!) και με αναφορές στην προηγηθείσα νομολογία του ΣτΕ, επί τη βάσει της οποίας απορρίπτονται οι περισσότεροι λόγοι ακυρώσεως που είχαν προταθεί (11 + 15 συνολικά).

Μένει να δούμε την κατάληξη αυτής της ιστορίας, η οποία δεν μου φαίνεται καθόλου βεβαία, είτε προς τη μία, είτε προς την άλλη κατεύθυνση.