Τι επενδυτές θέλουμε - ή πώς ο λαϊκισμός διώχνει τους πραγματικούς επενδυτές

Η κυβέρνηση, διά της Υπουργού Οικονομίας και διά του Πρωθυπουργού, χαίρεται για τις επενδύσεις που έχει "προσελκύσει" ή προσελκύει από διάφορες κρατικές επιχειρήσεις που προέρχονται από την Κίνα, το Κατάρ ή αλλαχού (Λίβανο, Λιβύη και άλλες τζαμαχαριγικές δυνάμεις). Από την άλλη, η Υπουργός Οικονομίας ζητεί από τις πολυεθνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα να τεκμηριώσουν τις τιμές των προϊόντων τους! Δηλαδή προσκαλεί κράτη ή κρατικές οντότητες για επενδύσεις, ενώ τους ιδιώτες τους φορτώνει με ακόμη περισσότερη γραφειοκρατία.

Έτσι όπως είναι το επενδυτικό κλίμα στην Ελλάδα, για να επενδύσει κάποιος θα πρέπει είτε να είναι τρελός, είτε να γνωρίζει κάτι που οι υπόλοιποι αγνοούμε, είτε να υπηρετεί διά της επενδύσεως άλλα συμφέροντα. Βλέπουμε την Cosco, η οποία ζητεί να μπει ταυτοχρόνως σε δύο λιμάνια (Πειραιά, όπου ήδη βρίσκεται, και Θεσσαλονίκη), να αναλάβει τον ΟΣΕ, ακόμη και αμυντικές προμήθειες. Ζητεί, δηλαδή, να της παραχωρηθούν "πακέτο" πολλοί τομείς κρίσιμοι για την οικονομία και την άμυνα της χώρας. Ενώ κάτι τέτοιο σε συνθήκες αγοράς και κανονικού ανταγωνισμού, με αντιπροσφορές κ.λπ., δεν θα ήταν κακό, στην προκειμένη περίπτωση καθίσταται ύποπτο: αναλαμβάνοντας ταυτοχρόνως (διότι το "πακέτο" κυνηγά συνολικά) η Cosco όλους τους τομείς αυτούς, ουσιαστικά μπορεί να ελέγχει σε πολύ σημαντικό βαθμό το σύνολο της ελληνικής οικονομίας και, από ένα σημείο και μετά, ακόμη και να βρίσκεται σε υπερέχουσα θέση και με αυξημένη ουσιαστική εξουσία ακόμη και έναντι της ελληνικής Κυβερνήσεως. Οι άλλες προτάσεις από ξένες κυβερνήσεις δεν μπορούμε να ξέρουμε τι υποκρύπτουν. Όμως η προθυμία τους να εισέλθουν σε μια χώρα, την οποία αποφεύγουν τα ιδιωτικά κεφάλαια, είναι τουλάχιστον ύποπτη. Είναι χαρακτηριστικό, όμως, ότι η κα. Υπουργός Οικονομίας αντί να κάνει προσπάθεια για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, πιστεύει ότι θα την εξυπηρετήσει με τέτοιου είδους συμφωνίες. Πιστεύει, λίγο ως πολύ, ότι η ανάπτυξη επιτυγχάνεται με προεδρικό διάταγμα, το οποίο ορίζει: "Απεφασίσαμεν και διατάσσομεν: Γεννηθήτω ανάπτυξις. Και εγένετο ανάπτυξις" (οι βιβλικές αναφορές εσκεμμένες, γιατί μια τέτοια αντίληψη προϋποθέτει και λίγο illusions of grandeur). Δεν ξέρουμε εάν έχει υποσχεθεί στους κρατικούς ξένους επενδυτές και ειδικούς όρους για την ανάπτυξή τους, οι οποίοι βέβαια θα τους φέρουν σε πλεονεκτική θέση σε σχέση με οποιονδήποτε ιδιώτη επιχειρήσει να επενδύσει στη χώρα μας - αποτρέποντας και κατά τον τρόπο αυτό τις υγιείς ξένες επενδύσεις.

Είναι φοβερά εκνευριστικό το ότι υπάρχουν πάρα πολλές δυνατότητες (βλ. το σχετικό αρθράκι του Στέφανου Μάνου) για πραγματικές ιδιωτικές επενδύσεις στην Ελλάδα, οι οποίες μάλιστα δεν θα επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό. Τι χρειάζεται; Στοιχειώδης απεναγκαλισμός από το κράτος - η πολλάκις υποσχεθείσα απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων - η κατάργηση του μεγαλύτερου μέρους του αγορανομικού κώδικα - η απελευθέρωση των εργασιακών σχέσεων. Μέτρα που δεν έχουν κανένα δημοσιονομικό κόστος! Μέτρα που μπορούν να ληφθούν με μια πολύ εύκολη, πολύ απλή νομοθετική ρύθμιση! Το μόνο κακό που έχουν αυτά τα μέτρα είναι ότι θίγουν "κεκτημένα δικαιώματα" διαφόρων συντεχνιών και για το λόγο αυτό θα βρουν αντίδραση από μέλη της ίδιας της Κυβέρνησης, όπως ο νυν Υπουργός Δικαιοσύνης.

Μια σημείωση για την "τεκμηρίωση" των τιμών που ζητεί το Υπουργείο Οικονομίας από τις πολυεθνικές, έχοντας εκπαιδεύσει και ειδικό προσωπικό για να ελέγξει την τεκμηρίωση αυτή. Βασικά, πρόκειται για τον περιβόητο, πλέον, έλεγχο των ενδοομιλικών συναλλαγών, αγγλιστί transfer pricing. Σκοπός αυτού του ελέγχου είναι να διαπιστωθεί εάν κάποιοι όμιλοι εταιρειών υπερτιμολογούν ή υποτιμολογούν στις μεταξύ τους συναλλαγές για φορολογικούς λόγους - βασικά για να "φορτώσουν" τα κέρδη στις εταιρείες του ομίλου, οι οποίες υπάγονται στο ευνοϊκότερο φορολογικό καθεστώς. Πρόκειται για μια ρύθμιση, δηλαδή, με καθαρά φορολογικό σκοπό. Στην Ελλάδα, όμως, τα πάντα διαστρεβλώνονται -κι έτσι ο έλεγχος των ενδοομιλικών συναλλαγών θεσπίσθηκε, υποτίθεται, και με την "προσπάθεια καταπολέμησης της τεχνητής ακρίβειας" (σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση της τροπολογίας, διά της οποίας εισήχθη το σχετικό άρθρο 26 του ν. 3728/2008) και έτσι τον επικαλείται και η κα. Κατσέλη (για την πραγματική φύση του σχετικού ελέγχου μπορεί κανείς να διαβάσει και τη σχετική εγκύκλιο του Υπουργείου, η οποία δεν έχει καμμία σχέση με τις φιλολαϊκές εξαγγελίες της κας. Υπουργού). Η "τεχνητή αύξηση των τιμών" που επικαλείται η εισηγητική έκθεση είναι ένα παραμύθι και μισό και έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τον πραγματικό, φορολογικό σκοπό της ρυθμίσεως, που έχει επιβληθεί άλλωστε και από τον ΟΟΣΑ. Εάν είχαμε "τεχνητά υψηλές" τιμές στη χώρα, σε σχέση με άλλες (όπου "τεχνητά" σημαίνει όχι διαμορφωμένες σύμφωνα με τους κανόνες της αγοράς, την προσφορά και τη ζήτηση), τότε θα είχαμε επιπλέον κέρδη, καθώς: α. το κράτος θα εισέπραττε περισσότερο Φ.Π.Α. και β. η θυγατρική της αντίστοιχης πολυεθνικής θα φορολογείτο στο εισόδημά της περισσότερο. Άλλωστε, στον έλεγχο δεν ελέγχεται η τιμή του προϊόντος στον καταναλωτή, αλλά η τιμή, με την οποία η εδώ θυγατρική αγόρασε το προϊόν από άλλη εταιρεία του ιδίου ομίλου ή, ενδεχομένως, τη μητρική της.

Μ' αυτά και μ' εκείνα η Κυβέρνηση φαίνεται ότι κάνει το παν για να μην αναπτυχθεί η χώρα, μην τυχόν και κάποιος σοβαρός ιδιώτης, με οικονομικά (και όχι πολιτικά ή άλλα) κριτήρια επενδύσει. Ειδικά, μάλιστα, με τις προσκλήσεις της προς τους ξένους κρατικούς επενδυτές (με τους οποίους συμφωνεί απ' ευθείας επενδύσεις χωρίς διαγωνισμό ή κάποιας μορφής διαφάνεια) αποτρέπει οποιονδήποτε σοβαρό επενδυτή να έλθει στη χώρα, καθώς θα τον έθετε απ' ευθείας σε μειονεκτική θέση, σε σχέση με τους προνομιούχους κρατικούς επενδυτές. Δυστυχώς, με την εξαίρεση του κ. Παπακωνσταντίνου και ενδεχομένως ενός ή δύο άλλων Υπουργών η Κυβέρνηση διακρίνεται από απίστευτο ερασιτεχνισμό και, το χειρότερο, ιδεολογικές παρωπίδες. Μπορούμε να ελπίζουμε σε μια αλλαγή, η οποία θα έλθει είτε από την "τρόικα" (όπως μας αρέσει να την λέμε), είτε από κάποια έμπνευση - φώτιση του Πρωθυπουργού (για την οποία πολύ αμφιβάλλουμε), είτε από κάποια περισσότερη διάδοση στοιχειώδους λογικής στον τύπο και την κοινή γνώμη. Αλλιώς μας περιμένει σίγουρη χρεωκοπία.

Υ.Γ. Σκεφθείτε ο νυν Πρωθυπουργός να μην είχε δειλιάσει και να είχε υπερψηφίσει την κατάργηση του χουντικού κρατικού μονοπωλίου στην ανωτάτη εκπαίδευση. Θα είχαμε τη δυνατότητα να γίνουμε κέντρο παροχής εκπαιδεύσεως για όλη τη Νοτιοανατολική Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή. Όσο το σκέφτομαι, με πιάνει μελαγχολία.