Wednesday, March 21, 2012

Μύθος δεύτερος: μπορούσαμε να αποφύγουμε το μνημόνιο, γιατί μας δάνειζαν άλλοι φθηνά/ αν εκδιδόταν ευρωομόλογο/ μπορούσαμε να αρνηθούμε το χρέος

(προεκλογικοί μύθοι)

Ακόμη και τώρα, μετά την πρόσφατη αντίρρηση της Ρωσίας να συμμετάσχει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στο δεύτερο πακέτο διάσωσης της Ελλάδας, εξακολουθεί να έχει οπαδούς ο μύθος ότι δήθεν η κυβέρνηση το 2010 απέρριψε πρόταση της Ρωσίας να μας δανείσει με χαμηλό επιτόκιο - ώστε να μπορέσει να μας σύρει στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, για να υλοποιήσει τους σκοτεινούς προδοτικούς σκοπούς της. Τι κι αν όσοι πρόσεχαν την εποχή εκείνη θυμούνται την προτροπή Μεντβέντεβ για δανειοδότηση από το ΔΝΤ - τι κι αν δεν στέκει λογικά ένα κράτος να θυσιάζει την περιουσία των κατοίκων του για να στηρίξει (από τι; από φιλανθρωπία;) ένα καταρρέον οικονομικό σύστημα (το ίδιο ισχύει και για την εξίσου ανυπόστατη φήμη ότι μας προσέφερε δανεισμό η Κίνα). Μας κακοφάνηκαν τόσο πολύ τα μνημόνια, που έπρεπε να δημιουργήσουμε ένα μύθο, για να δικαιολογήσουμε ότι δεν ήσαν αναπόφευκτα, ότι η χώρα μας το 2009 δεν ήταν σε δεινή οικονομική κατάσταση, επομένως ότι δεν ήσαν και τόσο πολύ αναγκαία τα μέτρα που μας επιβλήθηκαν με τα μνημόνια.

Μια παραλλαγή της παραπάνω θεωρίας είναι ότι, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, τα ευρωπαϊκά κράτη έπρεπε να εκδώσουν το περίφημο ευρωομόλογο, από το οποίο να χρηματοδοτήσουν τις ληξιπρόθεσμες οφειλές της χώρας μας. Το αστείο με αυτή την παραλλαγή είναι πως παραβλέπει ότι ο δανεισμός που έλαβε η χώρα μας από τα άλλα κράτη της ευρωζώνης (και, σε μικρότερο μέρος, από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο) ήταν όντως εκδήλωση της (καλώς ή κακώς νοουμένης) ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Καμμία άλλη κυβέρνηση δεν είχε νομική ή ηθική υποχρέωση να επιβάλει στους φορολογουμένους της να στηρίξουν ένα πολιτικό και οικονομικό σύστημα που στηριζόταν στην πελατειακή σπατάλη, πολλώ μάλλον όταν στις χώρες που μας στήριζαν σε άλλες περιπτώσεις η μέση ηλικία συνταξιοδότησης ήταν πολύ υψηλότερη από τη δική μας ή, σε άλλες, το κατώτατο ημερομίσθιο σημαντικά χαμηλότερο από το ισχύον σ' εμάς. Το ευρωομόλογο θα ήταν ένας συνολικός δανεισμός, που θα επιβάρυνε όλες τις κυβερνήσεις, για να επωφεληθούμε τελικά εμείς - απαιτούσαμε, δηλαδή, άλλοι να πληρώνουν τα σπασμένα για τις δικές μας σπατάλες και αυτό το ονομάζαμε ευρωπαϊκή αλληλεγγύη.

Οι θεωρήσεις αυτές αποφεύγουν να δουν την ουσία: η οικονομία μας ήταν βαθύτατα ελλειμματική και χρεωμένη. Οποιαδήποτε ενίσχυση, που θα δινόταν χωρίς τα στοιχειώδη εχέγγυα ότι η οικονομία θα άλλαζε ριζικά, θα ήταν σαν να πετάει κάποιος χρήματα σε ένα σύγχρονο πίθο των Δαναΐδων. Τα μνημόνια, είτε συμφωνεί είτε διαφωνεί κανείς με αυτά, ήσαν τα εχέγγυα που απαιτούσαν οι δανειστές μας, ότι η οικονομία μας θα αλλάξει, ώστε να ξέρουν ότι θα εισπράξουν τελικά τα χρήματα που μας δάνειζαν. Το ότι η χώρα μας δεν μπορούσε να σταθεί στις δικές της δυνάμεις ωφείλετο αποκλειστικά στο ότι το κράτος μας είχε δώσει πολλές υποσχέσεις και είχε πολλές πάγιες δαπάνες. Δεν μας έφταιξε κανείς ούτε για το υψηλό κόστος αμοιβών των δημοσίων υπαλλήλων, ούτε για τις υπέρογκες αμοιβές των ΔΕΚΟ, ούτε για ένα κατακερματισμένο ασφαλιστικό σύστημα που σιχαινόταν τη μηχανογράφηση και που επέτρεπε σε ανθρώπους με εργασία 15-20 ετών να συνταξιοδοτούνται στα 50 χρόνια της ηλικίας τους - 15 έτη εισφορών να αντισταθμίζονται με 35 ή 40 (ή και περισσότερα, σε περιπτώσεις μεταβίβασης της σύνταξης) χρόνια παροχών.

Με άλλα λόγια, και παρά τα όσα θα θέλαμε να πιστεύουμε, δεν θα υπήρχε κάποιος εχέφρων που θα μας δάνειζε (και μάλιστα τα τεράστια ποσά που έχουμε λάβει), χωρίς να διασφαλίσει την αποπληρωμή του. Δηλαδή και στο υποθετικό ενδεχόμενο που θα μας δάνειζε η Ρωσία ή η Κίνα, προφανώς θα ζητούσαν είτε αντιστοίχως "επαχθείς" όρους, ένα δικό τους μνημόνιο, ή ανταλλάγματα άλλου είδους (λ.χ. κάποια στρατιωτική ή ναυτική βάση ή μία μεγάλη σε αντικείμενο σύμβαση παροχής πολεμικού υλικού) - και τότε να βλέπαμε εάν θα μας άρεσε ή θα μας κακοφαινόταν. Πάντως, καμμία τέτοια κρούση δεν έγινε, τουλάχιστον επισήμως, και ο μύθος περί προθυμίας των εξ ανατολών "συμμάχων" μας να μας βοηθήσουν πρέπει κάποτε να τελειώσει.

No comments: