Sunday, August 26, 2007

Πόλεμος = αναβολή των εκλογών

Το άρθρο 53 § 3 του Συντάγματος ορίζει: "Σε περίπτωση πολέμου η βουλευτική περίοδος παρατείνεται σε όλη τη διάρκειά του. Αν η Βουλή έχει διαλυθεί, η διενέργεια των εκλογών αναστέλλεται εωσότου τελειώσει ο πόλεμος, ανακαλείται δε αυτοδικαίως η Βουλή που έχει διαλυθεί έως το τέλος του".

Στις δηλώσεις του χθες ο Πρωθυπουργός δήλωσε, λίγο έως πολύ, ότι η κατάσταση της χώρας είναι σχεδόν εμπόλεμη. Το σίγουρο είναι ότι όλος ο κρατικός μηχανισμός έχει κινητοποιηθεί για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα των πυρκαϊών και όλο το κράτος γυρίζει γύρω από αυτό. Έτσι, η άμεση αναστολή των εκλογών και η αναβίωση της Βουλής που διαλύθηκε, όπως προτείνει η Φιλελεύθερη Συμμαχία, είναι λύση που ανταποκρίνεται στις επιτακτικές ανάγκες για αντιμετώπιση των πυρκαϊών, ενώ διασφαλίζει και τη διεξαγωγή του προεκλογικού αγώνα υπό ομαλές συνθήκες, όταν αποκατασταθούν κάπως τα πράγματα. Οι ενέργειες αυτές μπορούν να γίνουν με αναλογική εφαρμογή του άρθρου που μνημονεύσαμε και, για να μη δημιουργηθεί προηγούμενο, μπορεί να γίνει μετά από (άτυπη, φυσικά) σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Αν έστω κι ένας επικεφαλής κοινοβουλευτικού κόμματος έχει αντίρρηση, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν θα πρέπει να προχωρήσει - αλλά, σε μια τέτοια περίπτωση, θα ξέρουμε ποιοι πραγματικά ενδιαφέρονται τόσο για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των προβλημάτων, όσο και για την ουσιαστική λειτουργία του ύψιστου θεσμού της Δημοκρατίας, των εκλογών.

12 comments:

William said...

Εννοείται πως σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να τηρηθεί το Συνταγμα. Από την άλλη όμως, αν οι εκλογές ήταν προγραμματισμένες για σήμερα, πόσοι θα θεωρούσαν πως θα έπρεπε να γίνουν κανονικά;

George Bourchas said...

"Από την άλλη όμως, αν οι εκλογές ήταν προγραμματισμένες για σήμερα, πόσοι θα θεωρούσαν πως θα έπρεπε να γίνουν κανονικά;"
.................

Όλοι επειδή αυτό επιτάσσει το Σύνταγμα!
Η αναβολή των εκλογών συνιστά απροσχημάτιστη και κατάφωρη συνταγματική εκτροπή!
Ο πολυσυλλεκτικός δικομματισμός και η νταβαντζίδικη εθνικιστική κλεπτοκρατία τούτη τη φορά θα καταπέσει.
Είναι θλιβερό η ΦΣ να επιχειρεί να γίνει η αντισυνταγματική πατερίτσα του.

Averell said...

@ bourchas

Ευχαριστούμε για το σχόλιό σας. Δεν θεωρούμε ότι η αναβολή των εκλογών συνιστά συνταγματική εκτροπή, αλλά λύση που ευρίσκεται στο πνεύμα και καλύπτεται από το γράμμα του Συντάγματος.

1. Ο τρόπος που προκηρύχθηκαν οι πρόωρες εκλογές, με περιορισμένη κατά το δυνατόν προεκλογική περίοδο και με πρόθεση να μη διεξαχθεί, ει δυνατόν, καμμία ουσιαστική συζήτηση για τα θέματα του τόπου, αποτελεί σαφή παραβίαση του πνεύματος του Συντάγματος και κατάχρηση της δυνατότητας που αυτό παρέχει στην εκάστοτε Κυβέρνηση για καθορισμό, εντός της τετραετίας, του ακριβούς χρόνου διεξαγωγής των εκλογών. Ειδικά φέτος συνιστά, κατά την άποψή μας, παραβίαση σαφή και του γράμματος του Συντάγματος και, στην πραγματικότητα, συνταγματική εκτροπή.

2. Ωστόσο, καθώς μάλιστα δεν υπάρχουν δικαστικοί τρόποι, ώστε να αμφισβητηθεί η νομιμότητα αυτής της καθιερωθείσης αυθαιρεσίας, έχουμε καταλήξει (καταντήσει) να την δεχόμαστε και να προχωρούμε. Και, πράγματι, η "εκτροπή" αυτή του Πρωθυπουργού δεν θεωρείται πλέον ούτε απροσχημάτιστη, ούτε κατάφωρη.

3. Δεν πιστεύουμε ότι μια εκτροπή δικαιολογεί μια νέα εκτροπή, για να διορθωθεί - ειδικά μάλιστα καθώς πρόκειται για την εφαρμογή του Συντάγματος, και μάλιστα των διατάξεων που αφορούν τη διεξαγωγή των εκλογών. Είναι προφανές ότι θεωρούμε την πρότασή μας σύμφωνη με το Σύνταγμα.

4. Η Βουλή διαλύθηκε σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 41, παρ. 2 και 3 του Συντάγματος. Πρέπει να παρατηρήσουμε ότι στο άρθρο αυτό δεν προβλέπεται απαγόρευση αναστολής των εκλογών ή ανάκλησης της Βουλής, σε περίπτωση που κάτι τέτοιο καταστεί αναγκαίο. Προβλέπει, όμως, ότι οι εκλογές πρέπει να διεξαχθούν εντός 30 ημερών από την ημερομηνία διάλυσης της Βουλής.

5. Αυτό, φυσικά, δεν μπορεί να μας οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι ο Πρωθυπουργός θα μπορεί οποτεδήποτε να ανακαλεί τη Βουλή, αφού την είχε διαλύσει πρόωρα (λ.χ. αν οι δημοσκοπήσεις των τελευταίων ημερών δείχνουν ότι το κόμμα του μπορεί να χάσει τις εκλογές).

6. Πρέπει, δηλαδή, για να μην κινηθούμε σε λεκτικές ακροβασίες και παράλογα συμπεράσματα, να μην αρκεσθούμε στη μη-απαγόρευση ανάκλησης της Βουλής, αλλά να εξετάσουμε εάν στο Σύνταγμα προβλέπεται θετικά μια τέτοια δυνατότητα.

7. Βλέπουμε στο άρθρο 48 του Συντάγματος ότι, εάν η χώρα κηρυχθεί σε κατάσταση πολιορκίας (σε περίπτωση πολέμου, επιστράτευσης κ.λπ.), προβλέπεται η ανάκληση της Βουλής, και αν αυτή έχει ακόμη διαλυθεί, για να εγκρίνει την κήρυξη αυτή ή να εγκρίνει την παράταση της κατάστασης πολιορκίας.

8. Το άρθρο 53 παρ. 3 ορίζει τη δυνατότητα αναστολής των εκλογών σε περίπτωση πολέμου - στην ίδια περίπτωση ανακαλείται και η Βουλή που έχει διαλυθεί.

9. Τα δύο αυτά άρθρα εφαρμόζονται οπωσδήποτε ακόμη και στις περιπτώσεις που η απερχομένη Βουλή έχει συμπληρώσει την τετραετή θητεία της.

10. Το ζήτημα που τίθεται είναι εάν οι περιπτώσεις αυτές πρέπει να αντιμετωπισθούν ως αποκλείουσες οποιαδήποτε άλλη δυνατότητα ανάκλησης μιας Βουλής που έχει διαλυθεί και αναστολής των εκλογών (με επιχείρημα εξ αντιδιαστολής) ή εάν υπάρχει έδαφος για την αναλογική ή διασταλτική τους εφαρμογή, όταν η χώρα πλήττεται από μια κρίση μεγέθους αντιστοίχου με την ενεστώσα.

11. Η άποψή μας είναι ότι χωρεί, στην προκειμένη περίπτωση, αναλογική εφαρμογή των παραπάνω συνταγματικών διατάξεων. Γιατί; Επειδή συντρέχει μια βασική ομοιότητα: ο κρατικός μηχανισμός, αλλά και οι πολίτες σε μεγάλο μέρος της επικρατείας, είναι αποκλειστικά απασχολούμενοι με την αντιμετώπιση της συγκεκριμένης κρίσεως - η οποία πλήττει ανθρώπινες ζωές, περιβάλλον και περιουσίες. Αποτέλεσμα είναι ότι υπό τις παρούσες συνθήκες δεν μπορεί να διεξαχθεί ουσιαστικός προεκλογικός διάλογος.

12. Μην ξεχνάμε ότι υπήρξαν περιπτώσεις στο παρελθόν, τις οποίες το Σύνταγμα δεν είχε προβλέψει, όπου μια στενή γραμματική ερμηνεία μπορεί να κατέληγε σε πλήρη ακυβερνησία της χώρας (αναφέρομαι στην περίοδο νοσηλείας του Ανδρέα Παπανδρέου στο Ωνάσειο και στο ενδεχόμενο να μην παραιτείτο από την πρωθυπουργία, ενώ ήταν ανίκανος, βιολογικά, να κυβερνήσει - αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης ήταν η μετέπειτα αναθεώρηση του άρθρου 38 παρ. 2 του Συντάγματος).

13. Επίσης, είναι δεδομένο ότι δεν υπάρχει συνταγματική διάταξη που να επιτρέπει την αναβολή των εκλογών σε μια περίπτωση όπως η παρούσα - και ότι ενδεχομένως να ανοίγαμε τους ασκούς του Αιόλου αποδεχόμενοι τη δυνατότητα των πολιτειακών παραγόντων να προσθέτουν δικές τους ερμηνείες και δυνατότητες δράσεως σύμφωνα με το Σύνταγμα κατά το δοκούν.

14. Η παρούσα κατάσταση, όμως, είναι εξαιρετική και πρωτοφανής για την Ελλάδα. Για το λόγο αυτό, εφ' όσον οι εκλεγμένοι εκπρόσωποι των κοινοβουλευτικών κομμάτων (ό,τι κοντινότερο έχουμε, στην παρούσα φάση, στην έκφραση του εκλογικού σώματος) συμφωνήσουν ομοφώνως ότι οι εκλογές μπορούν να αναβληθούν επί βραχύ χρονικό διάστημα, μιας ή δύο εβδομάδων, θα πρέπει να μπορεί να γίνει αναλογική επίκληση του άρθρου 53 παρ. 3 του Συντάγματος.

15. Όσον αφορά το χαρακτηρισμό της "πατερίτσας", εσείς ο ίδιος πολύ σωστά εντοπίσατε τα κίνητρα του δικομματισμού για την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες με ελαχιστοποίηση του διεξαγομένου διαλόγου. Πιστεύουμε ότι η παράταση της προεκλογικής περιόδου δεν έχει τίποτε να προσφέρει στο δικομματισμό, αντιθέτως τον εκθέτει περισσότερο και αυξάνει τα "μαύρα" που θα δεχθεί (χωρίς αυτό πάντως να είναι το κίνητρο για την πρότασή μας).

16. Γράφετε: "Ο πολυσυλλεκτικός δικομματισμός και η νταβαντζίδικη εθνικιστική κλεπτοκρατία τούτη τη φορά θα καταπέσει". Αυτό αποτελεί κοινό μας στόχο. Πάνω τους!

George Bourchas said...

Και εγώ ευχαριστώ για την εκτενή απάντησή σας, η οποία καταδεικνύει έναν εύλογο πολιτικό προβληματισμό, χρήσιμο για την κατανόηση της θέσης που έλαβε η ΦΣ.
Ωστόσο:
1) Η πρόωρη δημοψηφισματική προσφυγή στις κάλπες δεν συνιστά συνταγματική εκτροπή, αφού τηρήθηκε πλήρως το Σύνταγμα. Το μόνο που υποδηλώνει είναι καιροσκοπικές και μικροπολιτικές σκοπιμότητες του Καραμανλή και της κυβέρνησής του. Τούτες όμως οι σκοπιμότητες δεν κινούνται σε καμιά περίπτωση εκτός του συνταγματικού θεσμικού πλαισίου.
2) Πόλεμος σημαίνει πόλεμος! Δεν επιτρέπεται, όχι τόσο νομικά αλλά, επειδή είναι πρωτίστως επικίνδυνη πολιτικά οποιαδήποτε διαφορετική ερμηνευτική εκδοχή του συντάγματος, οποιοδήποτε εύρος συναίνεσης κι αν έχει. Ανοίγει τους ασκούς του αιόλου να βαπτίζεται εκάστοτε το κρέας ψάρι και όχι μόνο.

Αθ. Αναγνωστoπουλος said...

Δάλτονες, σας διαβάζω, γενικά συμφωνώ μαζί σας, αλλά αυτήν την φορά ο Μπούρχας έχει δίκιο, για μια φορά θα συμφωνήσω απολύτως μαζί του. Δεν έχουμε πόλεμο και η κρίσιμη ομοιότητα που επικαλείστε δεν είναι νομικώς σημαντική. Για "να μην κινηθούμε σε λεκτικές ακροβασίες και παράλογα συμπεράσματα", η πρόταση "ο κρατικός μηχανισμός, αλλά και οι πολίτες σε μεγάλο μέρος της επικρατείας, είναι αποκλειστικά απασχολούμενοι με την αντιμετώπιση της συγκεκριμένης κρίσεως" αλήθευε και επί Ολυμπιακών Αγώνων και αληθεύει κάθε φορά που έχουμε καύσωνα. Τίποτε από αυτά δεν δικαιολογεί έκτακτα στρατοδικεία ή προληπτική λογοκρισία ή, ακόμα, αναλογική εφαρμογή του άρ. 53 παρ. 3 Σ.

William said...

"Τίποτε από αυτά δεν δικαιολογεί έκτακτα στρατοδικεία ή προληπτική λογοκρισία"

Για αυτό και δεν τα ζήτησε κανείς.

Unknown said...

1)
«…αποτελεί σαφή παραβίαση του πνεύματος του Συντάγματος και κατάχρηση της δυνατότητας που αυτό παρέχει στην εκάστοτε Κυβέρνηση για καθορισμό, εντός της τετραετίας, του ακριβούς χρόνου διεξαγωγής των εκλογών.»

Έχω να καταθέσω μια ερώτηση… Σύμφωνα με το αρ. 41παρ 2 Σ. «ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας διαλύει τη Βουλή με πρόταση της Κυβέρνησης που έχει λάβει ψήφο εμπιστοσύνης, για ανανέωση της λαϊκής εντολής προκειμένου να αντιμετωπιστεί εθνικό θέμα εξαιρετικής σημασίας. Αποκλείεται η διάλυση της νέας Βουλής για το ίδιο θέμα»
είναι προφανές ότι η πρόωρη διάλυση της Βουλής πρέπει να στηρίζεται σε λόγους συγκεκριμένους και εθνικής σημασίας, πόσο μάλλον αν οι ίδιοι λόγοι δεν μπορούν να αποτελέσουν την αιτία πρόωρης διάλυσης της επόμενης Βουλής…
Ποιοι θα είναι λοιπόν οι λόγοι που απαγορεύει το Σύνταγμα να επικαλεστεί η επόμενη Βουλή σε ενδεχόμενη διάλυσή της?

2)
«Πόλεμος σημαίνει πόλεμος! Δεν επιτρέπεται, όχι τόσο νομικά αλλά, επειδή είναι πρωτίστως επικίνδυνη πολιτικά οποιαδήποτε διαφορετική ερμηνευτική εκδοχή του συντάγματος, οποιοδήποτε εύρος συναίνεσης κι αν έχει.»

Με βρίσκεται εδώ απολύτως σύμφωνη. Είναι όντως πολύ επικίνδυνο και πρέπει να είμαστε πολύ επιφυλακτικοί στην υιοθέτηση της λογικής των «ελευθέρων» και κατά περίπτωση ερμηνευτικών εκδοχών σε τόσο ευαίσθητες έννοιες όπως είναι ο πόλεμος και η τρομοκρατία… γιατί διακυβεύονται ταυτόχρονα και οι έννοιες της ελευθερίας και της ιδιωτικής αυτονομίας…. Ποιος ξέρει που μπορεί να φτάσει το ζήτημα…..

Averell said...

Επειδή μου αρέσει πώς εξελίσσεται η συζήτηση αυτή, θάθελα να σας ρωτήσω: κατά τη γνώμη σας θα μπορούσαν να υπάρχουν καταστάσεις, που να εξομοιώνονται με πόλεμο και να δικαιολογούν αναβολή των εκλογών; (λ.χ. ένα πολύ σοβαρό τρομοκρατικό χτύπημα, τύπου 11 Σεπτεμβρίου)

Unknown said...

Η κριτική στην απόφαση για πρόωρη προκήρυξη βουλευτικών εκλογών (συνοδευόμενη από τον βερμπαλιστικό χαρακτηρισμό «συνταγματική εκτροπή») και η ταυτόχρονη διατύπωση αιτήματος για αναβολή τους προξενούν ιδιαίτερη απορία, ιδίως όταν αυτά παρουσιάζονται ως «φιλελεύθερη πρόταση». Οι σχετικές απόψεις πάσχουν τριπλά: από νομική, πολιτική, αλλά και –επιτρέψτε μου να το πω- αισθητική άποψη. Συγκεκριμένα:

1. Πρόωρη προσφυγή στις κάλπες.

1.1. Νομική θεώρηση: Με βάση το ισχύον Σύνταγμα, η προκήρυξη πρόωρων βουλευτικών εκλογών που έλαβε χώρα στις 16 Αυγούστου δεν αποτελεί παραβίαση του γράμματος του Συντάγματος ούτε κατά κεραία, πολύ δε λιγότερο εξικνείται στο σημείο της «συνταγματικής εκτροπής». Το άρθρο 41 § 2 Σ. δίνει την αρμοδιότητα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να διαλύσει τη Βουλή μετά από πρόταση της Κυβέρνησης για «εθνικό θέμα εξαιρετικής σημασίας». Το τι συνιστά «εθνικό θέμα εξαιρετικής σημασίας» υπόκειται ασφαλώς σε διαφωνίες μεταξύ των πολιτών: άλλος μπορεί να κατατάσσει ως τέτοιο τις πυρκαγιές στην Πελοπόννησο, άλλος το Κυπριακό (ακόμη και τώρα!), κι άλλος την πορεία του Ολυμπιακού στο Champions League. Σημασία έχει ότι, με βάση το ισχύον Σύνταγμα, εκείνος που αποφασίζει για το τι συνιστά «εθνικό θέμα» είναι πρωτίστως η Κυβέρνηση (με την τυπική επικύρωση του Προέδρου της Δημοκρατίας). Εάν η Κυβέρνηση αποφασίσει (και ο Πρόεδρος επικυρώσει) ότι αποτελεί εθνικό θέμα η εικαζόμενη εισβολή εξωγήινων στη χώρα, η γι’ αυτόν τον λόγο διάλυση της Βουλής θα συνιστά βέβαια τραγέλαφο, αλλά δεν θα συνιστά «συνταγματική εκτροπή». Τέτοια εκτροπή θα υφίστατο, αντίθετα, εάν για τη διάλυση της Βουλής αποφάσιζε ο Μήτσος, ο Τάκης, ή η «Φιλελεύθερη Συμμαχία». Κάτι τέτοιο όμως δεν συνέβη στην υπό κρίση περίπτωση. Ας σημειωθεί ότι προσωπικά το ισχύον Σύνταγμα με αφήνει ελάχιστα ικανοποιημένο –και- ως προς το συγκεκριμένο ζήτημα. Άλλο όμως αυτό κι άλλο να επικαλείται κάποιος υποθετική παραβίασή του.

1.2. Πολιτική θεώρηση (με ολίγη τελολογία): Αναφέρεται παράλληλα από ορισμένους ότι η πρόωρη διάλυση της Βουλής κατά τον –ομολογουμένως προσχηματικό- τρόπο που επέλεξε η Κυβέρνηση συνιστά δήθεν παραβίαση του «πνεύματος» του Συντάγματος. Προφανώς υπονοείται πως το «πνεύμα» αυτό θέλει την Κυβέρνηση να κυβερνά ακόμη κι αν… δεν το θέλει η ίδια! Εγγύτερη θεώρηση ωστόσο αποκαλύπτει το ακριβώς αντίθετο. Εξηγούμαι: εφ’ όσον η Κυβέρνηση που διαθέτει τη «δεδηλωμένη» επιθυμεί να προκαλέσει πρόωρες εκλογές, δεν έχει παρά να υποβάλει την παραίτησή της στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Σε αυτήν την περίπτωση, το αποτέλεσμα θα είναι τελικά το ίδιο [βλ. συνδυασμό άρ. 38 § 1 & 37 § 3 Σ.], με τη διαφορά ότι θα έχει μεσολαβήσει ένα μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, στο οποίο ο Πρόεδρος θα πρέπει να εκπληρώσει το τυπικό καθήκον των «διερευνητικών εντολών». Σε κάθε περίπτωση, είναι απολύτως αδύνατο –αλλά κι εντελώς παράλογο!- να εξαναγκαστεί η Κυβέρνηση να εξαντλήσει τη θητεία της εφ’ όσον η ίδια δεν το επιθυμεί. Σε μια τέτοια περίπτωση, το ίδιο το πνεύμα του Συντάγματος οδηγεί στην προσφυγή στη λαϊκή εντολή, πράγμα αυτονόητο σε ένα δημοκρατικό πολίτευμα. Από εκεί και πέρα, προφανές είναι ότι όχι μόνο το έργο της Κυβέρνησης αλλά και η ίδια η πολιτική πράξη της πρόωρης προσφυγής στις κάλπες αποτελούν αντικείμενο κρίσης από τους εκλογείς.

1.3. Αισθητική θεώρηση: Πέρα από το (νομικά και πολιτικά) αστήρικτο του επιχειρήματος περί «παραβίασης» του Συντάγματος, η ίδια η χρήση του όρου «συνταγματική εκτροπή» αποτελεί αισθητικά άστοχη επιλογή. Πρώτα-πρώτα, επειδή έχει γίνει κατάχρηση του όρου από τις λεγόμενες «προοδευτικές δυνάμεις», σε σημείο που αυτός πια να λέει περισσότερα για τον χρήστη του παρά για το σημαινόμενο [«κλασσικό» παράδειγμα η ταύτιση της ιδιωτικοποίησης κρατικών επιχειρήσεων με «συνταγματική εκτροπή» από τους συνδικαλιστές της ΟΜΕ-ΟΤΕ κ.ά.]. Έπειτα, επειδή με αυτά ακριβώς τα λόγια αναφέρθηκαν στις πρόωρες εκλογές την επομένη της προκήρυξής τους (17.8.2007) τα στελέχη του «προοδευτικού» ΣΥ.ΡΙΖ.Α. [ο Δ. Στρατούλης μάλιστα, από υπερβάλλοντα ζήλο προφανώς, έκανε λόγο για «αντισυνταγματική εκτροπή» (sic)]. Κι ενώ ο «ξύλινος» και φανφαρόνικος λόγος αποτελεί πάγια πρακτική της αριστεράς, θα ανέμενε κανείς να μην αντιγράφεται (και μάλιστα με 10ήμερη καθυστέρηση) από ανθρώπους που θέλουν να εμφανίζονται ως φιλελεύθεροι.

2. Αναβολή προκηρυχθεισών εκλογών.

2.1. Νομική θεώρηση: Αντίθετα με την προκήρυξη πρόωρων εκλογών (που συνιστά προσχηματική αλλά όχι αντισυνταγματική πρακτική κατά τα προεκτεθέντα), η πρόταση περί αναβολής (!!) των εκλογών τελεί σε πλήρη περιφρόνηση του ισχύοντος Συντάγματος τόσο από γραμματική όσο και από τελολογική άποψη. Ο συντακτικός νομοθέτης –σοφά ποιών έστω για μια φορά- περιόρισε τη δυνατότητα της παράτασης της βουλευτικής περιόδου ή, αντίστοιχα, ανάκλησης της Βουλής που έχει διαλυθεί, σε μία και μοναδική περίπτωση, εκείνη του πολέμου [άρ. 53 § 3 Σ.· άλλο βέβαια το ζήτημα της ανάκλησης της Βουλής για τον ειδικό σκοπό που προβλέπεται στο άρ. 34 § 2 Σ.]. Ο εν λόγω περιορισμός είναι σαφές ότι καταλαμβάνει και τη διάλυση της Βουλής με βάση το άρθρο 41 § 2 Σ., η δε έννοια του «πολέμου» -αντίθετα με εκείνη του «εθνικού θέματος»- είναι απολύτως ξεκάθαρη νοηματικά. Αλλά και από τελολογική άποψη δεν στέκεται το περί δήθεν «αναλογικής εφαρμογής» επιχείρημα, και μάλιστα για δύο λόγους: (α) διότι στην αναλογική εφαρμογή προσφεύγει κανείς όταν διαπιστώνεται κενό νόμου [εδώ: Συντάγματος] = όταν ο [συντακτικός] νομοθέτης παρέλειψε να ρυθμίσει μία ορισμένη περίπτωση ακούσια. Στην προκειμένη περίπτωση όμως είναι σαφές, από τις προπαρασκευαστικές εργασίες που οδήγησαν στο Σύνταγμα του 1975, ότι η επιλογή για περιορισμό της παράτασης της βουλευτικής περιόδου σε μόνη την περίπτωση του πολέμου υπήρξε απόλυτα συνειδητή (εξ ου και το απερίφραστο της διάταξης), και τούτο διότι είχαν προηγηθεί οι δυσάρεστες εμπειρίες της δικτατορίας (και όχι μόνο)· (β) όσοι προτείνουν την αναβολή των εκλογών αγνοούν ίσως ότι το Σύνταγμα τυποποιεί και λοιπές περιπτώσεις «κατάστασης ανάγκης» στο άρθρο 48. Στην § 1 του εν λόγω άρθρου αναφέρονται ως τέτοιες αφ’ ενός η επιστράτευση εξαιτίας εξωτερικών κινδύνων ή άμεσης απειλής της εθνικής ασφάλειας και, αφ’ ετέρου, η εκδήλωση ένοπλου κινήματος για την ανατροπή του δημοκρατικού πολιτεύματος (συμπεριλαμβάνεται κι ο πόλεμος, για την περίπτωση που δεν θα εφαρμοστεί το άρ. 53 § 3). Η εκδήλωση φυσικών καταστροφών δεν περιλαμβάνεται σε αυτές τις περιπτώσεις, αλλά ακόμη κι αν ίσχυε το ευφάνταστο σενάριο περί «απειλής της εθνικής ασφάλειας» λόγω των εμπρησμών στη Ζαχάρω Ηλείας (!), το μόνο που θα επιτρεπόταν κατά την § 2 θα ήταν η ανάκληση της Βουλής προκειμένου να εγκριθούν τα προβλεπόμενα στην § 1 μέτρα εντός 15 ημερών, και πάντως επ’ ουδενί η αναβολή εκλογών. Υφίσταται λοιπόν μια πυραμιδοειδής διαβάθμιση των «έκτακτων καταστάσεων» κατά το Σύνταγμα, με αντίστοιχες παρεχόμενες δυνατότητες: (i) ύπαρξη πολέμου, που δικαιολογεί –μόνη αυτή- ακόμη και παράταση της βουλευτικής περιόδου βάσει του άρ. 53 § 3 Σ. (ii) ύπαρξη των περιοριστικά αναφερόμενων καταστάσεων του άρ. 48 § 1 Σ., που επιτρέπει –το πολύ-πολύ- ανάκληση της Βουλής για περιορισμένο διάστημα αλλά όχι αναβολή εκλογών και (iii) ύπαρξη λοιπών έκτακτων περιστάσεων, που δεν δικαιολογούν απολύτως καμία εξαίρεση στις κείμενες διατάξεις. Οι πυρκαγιές της Πελοποννήσου εμπίπτουν στην υπό (iii) κατηγορία, ενώ η κατά ΑΝΤ1 «επίθεση εναντίον της Ελλάδας» θα ενέπιπτε οριακά στην υπό (ii) κατηγορία. Έτσι κι αλλιώς, αναβολή εκλογών δεν είναι επιτρεπτή υπ’ αμφότερες τις εκδοχές. Αναλογική ερμηνεία θα ήταν ίσως ανεκτή στο πολίτευμά μας προς τον σκοπό της περικοπής της κοινοβουλευτικής περιόδου (βλ. ερμηνεία «εθνικού ζητήματος»), αλλά επ’ ουδενί προς τον σκοπό της διεύρυνσης αυτής. Επιτρέψτε μου μάλιστα να πω ότι αυτά είναι δεδομένα για οποιονδήποτε νομικό, αλλά θα έπρεπε να είναι δεδομένα και για κάθε ελεύθερο πολίτη (δυστυχώς όμως διαπιστώνω πως δεν είναι). Σε κάθε περίπτωση, ελπίζω να αποτελούν επαρκή απάντηση στο τελευταίο ερώτημα που διατύπωσε ο Averell.

2.2. Πολιτική θεώρηση: Αποτελεί πράγματι οξύμωρο άνθρωποι που υποτίθεται ότι πρεσβεύουν τον φιλελευθερισμό να επιχειρούν διεύρυνση της κοινοβουλευτικής περιόδου μέσω της –επ’ αόριστον άραγε;- αναβολής προκηρυχθεισών εκλογών. Θα πρέπει να αντιληφθείτε ότι εάν τα επιχειρήματά σας είχαν νομικό έρεισμα (κάτι που ευτυχώς δεν συμβαίνει), το ίδιο σκεπτικό θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για αναβολή των εκλογών πέραν και αυτής της τετραετίας ακόμη, πράγμα ασύλληπτο για έναν φιλελεύθερο. Αλλά και ως προς τη διαδικασία η διατυπωθείσα θέση μοιάζει πολιτικά αφελής. Γράφει ο Averell:

«για να μη δημιουργηθεί προηγούμενο [ΣτΓ: “posterity pays for the sins of its fathers” γαρ], μπορεί να γίνει [ενν. η αναβολή] μετά από (άτυπη, φυσικά) σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Αν έστω κι ένας επικεφαλής κοινοβουλευτικού κόμματος έχει αντίρρηση, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν θα πρέπει να προχωρήσει […]».

Δηλαδή μας λέτε ότι τα κόμματα που ήδη διαθέτουν κοινοβουλευτική εκπροσώπηση (κι επομένως εξ ορισμού έχουν συμφέρον σε αναβολή των εκλογών) μπορούν με συμφωνία τους να παρατείνουν τη βουλευτική περίοδο επ’ αόριστον;; Κι αποτελεί αυτό επίσημη θέση ενός κόμματος που επιθυμεί –υποτίθεται- να διεκδικήσει την παρουσία του στη Βουλή απέναντι στα κόμματα αυτά;;; Νομίζω πως κάθε σχόλιο περιττεύει… Πέρα από αυτά, δεν έχω να εισφέρω κάτι περισσότερο σε σχέση με τις εύλογες επιφυλάξεις –σε πολιτικό επίπεδο- των bourchas και efi.

2.3. Αισθητική θεώρηση: Κλείνοντας, θα ήθελα να επισημάνω τη θεμελιώδη αντίφαση στην οποία υποπίπτουν όσοι προτείνουν την αναβολή των εκλογών υπό την παρούσα συγκυρία. Ο «υπέρ αναβολής / αναστολής λόγος» ξεκίνησε ως εξής:

«Στις δηλώσεις του χθες ο Πρωθυπουργός δήλωσε, λίγο έως πολύ, ότι η κατάσταση της χώρας είναι σχεδόν εμπόλεμη. […] Έτσι, η άμεση αναστολή των εκλογών και η αναβίωση της Βουλής που διαλύθηκε, όπως προτείνει η Φιλελεύθερη Συμμαχία, είναι λύση που ανταποκρίνεται στις επιτακτικές ανάγκες για αντιμετώπιση των πυρκαϊών […]».

Μάλιστα! Όταν λοιπόν ο Πρωθυπουργός χαρακτηρίζει τις «μεταρρυθμίσεις» «εθνικό θέμα» (βαθμός 7/10 στην κλίμακα της υπερβολής, όπου με 10/10 βαθμολογείται η επίκληση της εισβολής εξωγήινων), πρόκειται για «συνταγματική εκτροπή». Όταν η παρούσα κατάσταση της χώρας αφήνεται να εννοηθεί σαν «σχεδόν εμπόλεμη» (βαθμός 9/10 στην κλίμακα της υπερβολής), αυτό αποτελεί βάση για πρόταση περί αναβολής / αναστολής των εκλογών. Δηλαδή λαμβάνετε σαν δεδομένο ένα «υπονοούμενο» του Πρωθυπουργού (που ούτε ο ίδιος τόλμησε να μετασχηματίσει σε ρητή εκφορά για να μην τον πάρουν με τις λεμονόκουπες), και εν συνεχεία διαστρέφετε το γράμμα –και, κυρίως, το πνεύμα- του Συντάγματος, προκειμένου να προτείνετε επ’ αόριστον αναβολή των εκλογών, πράγμα που δεν έχει τολμήσει να κάνει οποιαδήποτε Κυβέρνηση στην ιστορία του τόπου (ακόμη κι αυτές που ήταν βέβαιο πως θα έχαναν τις εκλογές).

Συμπέρασμα: Αυτό που καταγγέλλετε σαν "συνταγματική εκτροπή" αποτελεί σύμφωνη με το Σύνταγμα πρακτική, ενώ η δική σας πρόταση προϋποθέτει μοιραία παραβίαση του Συντάγματος. Μήπως θα έπρεπε να αναθεωρήσετε;

Φιλικά

William said...

"Μήπως θα έπρεπε να αναθεωρήσετε;"
Στην περίπτωση που παραβιάζεται στο ελάχιστο το πνεύμα ή το γράμμα του Συντάγματος, φυσικά αναθεωρούμε.

"...προκειμένου να προτείνετε επ’ αόριστον αναβολή των εκλογών..."
Το "επ' αόριστον" που διατυπώθηκε;

Averell said...

@ libertasbeneficiaperit

Ευχαριστούμε πολύ για το εκτενές και ουσιαστικό σχόλιο - και για τη συγκεκριμένη απάντηση στο ερώτημά μου. Λίγες σύντομες επισημάνσεις:

1. Κανείς δεν ζήτησε αναβολή των εκλογών επ' αόριστον. Ζήτησε τη σύντομη αναβολή των προώρως προκηρυχθεισών εκλογών.
2. Η συσχέτιση του αιτήματος για αναβολή των εκλογών με την πρόωρη διάλυση της Βουλής έγινε ακριβώς επειδή η Βουλή αυτή δεν έχει ολοκληρώσει τη θητεία της, οπότε δεν πρόκειται για συνολική παράταση της κοινοβουλευτικής περιόδου, αλλά κι επειδή οδήγησε σε μια ιδιαιτέρως συντομευμένη προεκλογική περίοδο με τρόπο αιφνιδιαστικό (αν οι εκλογές επρόκειτο να διεξαχθούν κανονικά, οι προεκλογικές εκδηλώσεις των πολιτικών κομμάτων θα είχαν αρχίσει δυο-τρεις μήνες πριν τις εκλογές).
3. Η συσχέτιση του αιτήματος για αναβολή των εκλογών με το πρόσχημα με το οποίο διαλύθηκε η Βουλή έγινε, προκειμένου να καταδειχθεί ότι σε ουσιαστικό επίπεδο δεν υπάρχει κάποια ανάγκη, η οποία να επιτάσσει την άμεση ανανέωση της λαϊκής εντολής.
4. Φυσικά και καμμία κυβέρνηση δεν είναι υποχρεωμένη να κυβερνά, αν δεν το θέλει. Γι' αυτό υπάρχει ο θεσμός της παραίτησης.
5. Φυσικά και δεν θεωρούμε ότι πρόκειται για πόλεμο. Η αναφορά που έγινε στην παρούσα αρχική ανάρτηση στις δηλώσεις του Πρωθυπουγού ήταν tongue-in-cheek. Μιλάμε ξεκάθαρα για αναλογική εφαρμογή. Τη βαρύτητα της καταστάσεως την χαρακτηρίσαμε ως τέτοια, επειδή, όπως ανέφερα, όλος ο κρατικός μηχανισμός και όλα σχεδόν τα ΜΜΕ, εξ ανάγκης, έπρεπε να ασχολούνται για αρκετές ημέρες αποκλειστικά με το ζήτημα των πυρκαϊών, ενώ και τα πολιτικά κόμματα ανέστειλαν τις προεκλογικές τους δραστηριότητες.
6. Το αίτημά μας, εν τέλει, είναι το εξής: θέλουμε μια ουσιαστική προεκλογική περίοδο. Θα εκλέξουμε Βουλή με τετραετή θητεία, χωρίς να έχουμε τη δυνατότητα να ακούσουμε τις θέσεις των υποψηφίων εξ αιτίας των πυρκαϊών. Δεν θέλουμε να μείνει η Βουλή αυτή ούτε για ένα δευτερόλεπτο παραπάνω, αλλά μας προβληματίζει ιδιαιτέρως ότι τα πολιτικά κόμματα δεν θα έχουν τη δυνατότητα επικοινωνίας με το εκλογικό σώμα. Κατά τη γνώμη σας, ενδεχομένως να δίνουμε περισσότερη βαρύτητα στο ζήτημα αυτό από όση πρέπει - ωστόσο η βασική μας αγωνία είναι για διεξαγωγή ουσιαστικού προεκλογικού αγώνα.
7. Οπωσδήποτε συμμεριζόμαστε την ανησυχία σας, όπως και των bourchas και efi, για το προηγούμενο που θα μπορούσε να δημιουργηθεί. Φυσικά η ένστασή σας για τη συμφωνία των αρχηγών των κοινοβουλευτικών κομμάτων είναι βάσιμη, αλλά η σχετική αναφορά έγινε με τα εξής δεδομένα: α. ότι πρόκειται για πολύ σύντομη αναβολή (μιας εβδομάδας, όσο δηλαδή διαρκεί η αποκλειστική ενασχόληση του κρατικού μηχανισμού με τις πυρκαϊές), β. ότι δεν έχουμε συνταγματικό δικαστήριο (που προσωπικά δεν θα ήθελα, κιόλας) ή κάποιο άλλο όργανο, το οποίο να μπορεί κατά τρόπο "αυθεντικό" να ερμηνεύει το Σύνταγμα.
8. Στα "αισθητικά" σας σχόλια έχετε δίκαιο σε μεγάλο βαθμό, κυρίως ως προς τη χρήση του όρου "εκτροπή". Σε ό,τι με αφορά, ήμαρτον.

Unknown said...

Απαντώ στα δύο τελευταία σχόλια με την ελπίδα να μην κουράζω υπερβολικά, αλλά και με τις ευχαριστίες μου για τη φιλοξενία των απόψεών μου:

@ william

Ρωτάτε: «Το επ’ αόριστον πού διατυπώθηκε;»

Μα "επ' αόριστον" σημαίνει ακριβώς απουσία χρονικού προσδιορισμού, και δεν χρειάζεται να διατυπωθεί το ίδιο ρητά (άλλο το ζήτημα ότι στην ελληνική γλώσσα είθισται να περιττολογούμε). Όταν κάποιος προτείνει την παράταση μιας κατάστασης έχει δύο επιλογές: είτε να ζητήσει αναβολή σε ρητή ημερομηνία που θα ορίσει με την πρότασή του είτε να ζητήσει αναβολή χωρίς προσδιορισμό τέτοιας ημερομηνίας. Στην τελευταία αυτή περίπτωση, πρόκειται για αίτημα αναβολής επ’ αόριστον (= σε μη ορισμένη εκ των προτέρων ημερομηνία). Αυτήν τη στιγμή που μιλάμε, το επίσημο αίτημα της «Φιλελεύθερης Συμμαχίας», όπως προκύπτει από την ιστοσελίδα στην οποία εσείς παραπέμπετε [greekliberals.net], είναι η επ’ αόριστον αναβολή των εκλογών. Τα ίδια ακριβώς και στο άρθρο του Averell, με το οποίο εκκίνησε το παρόν thread (κανένας χρονικός προσδιορισμός = επ’ αόριστον παράταση της βουλευτικής περιόδου). Κι ενώ αυτά είναι μάλλον αρκετά σαφή, προσέξτε παρακαλώ ότι στο αρχικό μου σχόλιο εισήγαγα τον προβληματισμό περί «επ’ αόριστον αναβολής» με ερωτηματικό, υποψιαζόμενος ότι μάλλον σας διέφυγε το ζήτημα και δεν επρόκειτο περί εσκεμμένης παράλειψης.

@ Averell

Ξεκινήσατε από αίτημα «αναστολής των εκλογών» γενικά [βλ. αρχικό σας κείμενο], προχωρήσατε σε «σύντομη αναβολή» [σ. 1 της απάντησής σας], και καταλήξατε σε «αναβολή μιας εβδομάδας» [σ. 7 της απάντησής σας], εισάγοντας –το πρώτον- συγκεκριμένο χρονικό περιορισμό στο αίτημά σας. Η εναρκτήρια φράση της απάντησής σας λοιπόν [«κανείς δεν ζήτησε αναβολή των εκλογών επ' αόριστον»], θα έπρεπε μάλλον να τεθεί στο τέλος (και πάντως μετά το σ. 7) και να αναδιατυπωθεί ως εξής: «τώρα πια κανείς δεν ζητεί αναβολή των εκλογών επ’ αόριστον». Έστω κι έτσι όμως, παραμένουν δύο προβλήματα: (α) η πρότασή σας θα ήταν έτσι κι αλλιώς αντισυνταγματική, ακόμη κι αν αφορούσε αναβολή μιας ημέρας και (β) η επίσημη πρόταση της Φιλελεύθερης Συμμαχίας αφορά (ακόμη και τώρα) αναβολή επ’ αόριστον (και πάντως όχι «μιας εβδομάδας»).
Εδώ πάντως εντοπίζεται κι ένα ακόμη λογικό επιχείρημα εναντίον της πρότασής σας. Η αρχική σας τοποθέτηση περί «αναστολής των εκλογών» [για την ακρίβεια του νομικού λόγου: αναστολής της προθεσμίας μέχρι τις εκλογές ή της διενέργειας των εκλογών] θα καθιστούσε ίσως περιττή την αναφορά σε ρητή ημερομηνία, αφού η αναστολή (όπου τέλος πάντων προβλέπεται στο δίκαιό μας) παύει αυτοδίκαια με τη λήξη της έκτακτης κατάστασης. Ιδού όμως ορθάνοιχτη η «λεωφόρος» των πιθανών καταχρήσεων: ποιος άραγε θα εμπόδιζε την Κυβέρνηση να ισχυριστεί ότι «όλος ο ελληνικός λαός ασχολείται με την ανασυγκρότηση της Πελοποννήσου», αναστέλλοντας την προεκλογική περίοδο για την επόμενη δεκαετία; Θα μου πείτε: αυτό είναι θέμα υπαγωγής. Ε, λοιπόν, γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο το Σύνταγμα παρέχει τη δυνατότητα που εσείς προτείνετε μόνο για την περίπτωση πολέμου, ο οποίος –αν μη τι άλλο- έχει σχετικά ορισμένο χρόνο λήξης κατά το διεθνές δίκαιο.
Είπατε ακόμη [σ. 2]:
«η Βουλή αυτή δεν έχει ολοκληρώσει τη θητεία της, οπότε δεν πρόκειται για συνολική παράταση της κοινοβουλευτικής περιόδου».
Ήδη όμως σας εξηγήθηκε πως όση αξία έχει το επιχείρημά σας για παράταση της παρούσας βουλευτικής περιόδου, τόση ακριβώς αξία θα μπορεί να του προσδώσει κανείς και για πιθανή παράταση της πλήρους (τετραετούς) βουλευτικής περιόδου, αφού το Σύνταγμα δεν διακρίνει μεταξύ των δύο περιπτώσεων. Η αναλογική ερμηνεία à la carte που επιχειρείτε, επομένως, μπορεί ενίοτε να είναι βολική, αλλά από νομική άποψη είναι μη αποδεκτή.
Λάβετε υπόψη κι ένα ακόμη λογικό επιχείρημα: εάν η Βουλή αναβιώσει –όπως προτείνετε στο αρχικό σας σχόλιο- εν όψει ήδη προκηρυχθεισών εκλογών(!), θα βρεθούμε μπροστά στο συνταγματικό absurdum να πορευόμαστε προς βουλευτικές εκλογές με την Κυβέρνηση να μπορεί να διεξαγάγει προεκλογική εκστρατεία όχι επί ίσοις όροις αλλά –και- μέσω της κοινοβουλευτικής της πλειοψηφίας. Δηλαδή γιατί νομίζετε ότι το Σύνταγμα προβλέπει διάλυση της Βουλής προ των εκλογών; Για πλάκα;;
Αναλογιστείτε παρακαλώ την απόλυτη αντίφαση στην οποία υποπίπτετε: εκεί που το Σύνταγμα χρησιμοποιεί μια αόριστη νομική έννοια («εθνικό ζήτημα»), αρνείστε να δεχθείτε τη διασταλτική ή αναλογική της εφαρμογή, έστω κι αν πρόκειται για σκοπό σύμφωνο με τη λογική του πολιτεύματός μας (= την προσφυγή –έστω και πρόωρη- στη λαϊκή εντολή). Εκεί που το Σύνταγμα χρησιμοποιεί μια απόλυτα ορισμένη έννοια («πόλεμος»), είστε διατεθειμένοι να εφαρμόσετε τη σχετική διάταξη αναλογικά σε άλλες περιπτώσεις (ων ουκ έστιν αριθμός!), ακόμη κι αν πρόκειται για σκοπό αντίθετο με το πνεύμα του Συντάγματος (= τη διατήρηση της υπάρχουσας Κυβέρνησης στην εξουσία). Κι όλα αυτά με προφανή (και ομολογημένο πια) σκοπό να εξασφαλίσετε την καλύτερη προετοιμασία του κόμματός σας για τις εκλογές [σ. 2, 5, 6 της απάντησής σας], που μόνο εσείς αντιλαμβάνεστε πώς θα επιτευχθεί στο διάστημα της μιας εβδομάδας (…) που όψιμα θέσατε. Δηλαδή εάν είστε διατεθειμένοι να καταστρατηγήσετε το Σύνταγμα από τώρα, τι θα κάνετε εφ’ όσον αποκτήσετε εξουσία;
Αναφέρατε επίσης [σ. 5] τα εξής:
«Φυσικά και δεν θεωρούμε ότι πρόκειται για πόλεμο. Η αναφορά που έγινε στην παρούσα αρχική ανάρτηση στις δηλώσεις του Πρωθυπουργού ήταν tongue-in-cheek. Μιλάμε ξεκάθαρα για αναλογική εφαρμογή.»
Δύο σχόλια εδώ: (α) Ποιος σας κατηγόρησε ότι επικαλείστε ευθεία υπαγωγή της παρούσας κατάστασης στην έννοια του πολέμου; Νομίζω πως ήταν σαφές ότι η κριτική μου εστιάστηκε ακριβώς στο ατυχές της αναλογικής εφαρμογής που επιδιώκετε. Μην προσπαθείτε λοιπόν να (αντ)απαντήσετε σε ανύπαρκτα σχόλια [άλλη προσφιλής τακτική των «προοδευτικών δυνάμεων» της χώρας κι αυτή]• (β) θαρρώ πως ούτε ο Πρωθυπουργός μίλησε για «εμπόλεμη κατάσταση», αλλά ούτε καν για κατάσταση εξομοιούμενη με «πόλεμο». Το πρώτο δεν το κάνατε ούτε εσείς στα σοβαρά (το δέχομαι), κάνατε όμως το δεύτερο (σας είχαν προλάβει πάντως οι «σάλπιγγες» του ΛΑ.Ο.Σ.). Αντί λοιπόν να επικρίνετε τις κορώνες περί «εθνικής τραγωδίας» που μόνο τη νηφάλια αντιμετώπιση του προβλήματος δεν προάγουν, πήγατε κι ένα βήμα πιο πέρα από τον Πρωθυπουργό, αλλά και –το χειρότερο- χρησιμοποιήσατε (κι επιμένετε να χρησιμοποιείτε) τον συλλογισμό αυτό ως βάση για ένα αντισυνταγματικό αίτημα. Μήπως λοιπόν το tongue-in-cheek πρέπει τελικά να εκληφθεί ως αυτοσαρκασμός; (οπότε γεννάται το ανατομικό ερώτημα: πόσο μεγάλη γλώσσα πρέπει να έχει κάποιος για να γλείψει το μάγουλό του;)
Δικαιολογήσατε, τέλος, την πρόταση για «διακομματική συνεννόηση» με την απουσία (μεταξύ άλλων) συνταγματικού δικαστηρίου. Ελπίζω να μην φιλοδοξείτε έτσι να αναβιβάσετε το αίτημά σας σε συνταγματικό ζήτημα που, ελλείψει συνταγματικού δικαστηρίου, θα επαφίεται στο περίφημο «συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών». Ήδη φαντάζομαι εκτρωματικούς συλλογισμούς à la Καρατζαφέρ (!): το Σύνταγμα επιτρέπει τη θανατική ποινή σε καιρό πολέμου κατά το άρθρο 7 § 3  οι συνταγματικές διατάξεις περί πολέμου εφαρμόζονται αναλογικά στις πυρκαγιές της Ηλείας (όπως εύστοχα επισήμαναν [sic] οι φίλοι μας της Φιλελεύθερης Συμμαχίας)  θα πρέπει λοιπόν να συγκληθεί «συμβούλιο πολιτικών αρχηγών» υπό τον ΠτΔ, προκειμένου να επιτρέψει τον απαγχονισμό της γριάς που έβρασε κόλλυβα στην κεντρική πλατεία της Ζαχάρως (οι παριστάμενοι θα μπορούν να μασούν κόλλυβα και να την φτύνουν) [σημ.: η θανατική ποινή απαγορεύεται πια και σε καιρό πολέμου δυνάμει του σχετικού Πρόσθετου Πρωτοκόλλου στην ΕΣΔΑ, αλλά όταν καταστρατηγούμε το Σύνταγμα σιγά να μη μας σταματήσει η ΕΣΔΑ…].
Το συμπέρασμα είναι σαφές: Το να καταγγείλετε την παρούσα Κυβέρνηση για *πολιτική* κατάχρηση του Συντάγματος που οδηγεί τα μικρότερα ιδίως κόμματα σε προεκλογική ασφυξία είναι δικαίωμά σας. Η παραβίαση ωστόσο του Συντάγματος δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να μετασχηματίζεται σε πολιτική πρόταση. Κι όταν αυτή την παραβίαση δεν τολμούν να την προτείνουν ούτε καν οι νεμόμενοι την εξουσία, δεν αντιλαμβάνομαι γιατί θα πρέπει εσείς να τους βάζετε ιδέες.

Φιλικά