"[...] Aυτοί μας μεταχειρίζονται ως άλογα κτήνη, μας καταβαρύνουσι με φόρους ανυποφόρους, τους κόπους των χειρών ημών και τους ιδρώτας του προσώπου κατατρώγουσιν αναισχύντως. Hμείς ποιμαίνομεν, και αυτοί σφάζουσι τα πρόβατα των ποιμνίων ημών· ημείς σπείρομεν, και αυτοί τρυγώσι, μην αφίνοντες εις ημάς μήτε όσον αρκεί εις το να θεραπεύσωμεν την πείναν ημών· ημείς ποτίζομεν, και αυτοί μας στερούσι και όσον χρειάζεται δια να σβέσωμεν την δίψαν ημών [...]"Είναι λοιπόν μεγάλη η διαφορά ανάμεσα στον Σουλτάνο και το Μεγάλο Κράτος; Σημειώθηκε καμία πρόοδος στα δημοσιονομικά από το 1800 μέχρι σήμερα;
* Αν το "Σάλπισμα Πολεμιστήριον" σας φαίνεται ρατσιστικό, εθνικιστικό, θρησκόληπτο, ισλαμοφοβικό ή σεξιστικό (που φυσικά και είναι με τα σημερινά δεδομένα) υπενθυμίζω πως ο Κοραής έγραψε πριν από 200 χρόνια, και εντούτοις πολλά αποσπάσματα του κειμένου διαβάζονται σήμερα ως mainstream, ή ακόμα και ως υπερβολικά προοδευτικά για κάποιους κύκλους.
10 comments:
Και όλα αυτά, ενώ ο φόρος εισοδήματος ήταν flat tax με συντελεστή 10% (!), όπως μας μάθαιναν στο σχολείο - η περίφημη "δεκάτη". Τι θα έλεγε ο Κοραής, εάν γνώριζε τους σημερινούς συντελεστές της προοδευτικής φορολογίας εισοδήματος;
Φαντάζομαι πως θα πήγαινε να υποβάλει τη φορολογική του δήλωση στο ΄Αμστερνταμ. Πάντως υπήρχαν και κάποιοι φόροι ακόμα, όπως το χαράτσι, ο κεφαλικός φόρος ή τα προβατιάτικα. Φυσικά η Οθωμανική Αυτοκρατορία κράτησε πολλούς αιώνες και το σύστημα δεν ήταν συνεχώς το ίδιο.
Αφού επικαλείστε τον Κοραή και το "Σάλπισμα πολεμιστήριο" φαντάζομαι θα διέκρινες την παρακάτω αναφορά στο κρυφό σχολείο και στο παιδομάζωμα:
". Aυτοί μας εγγίζουσι καθ' ημέραν την τιμήν, μας ενοχλούσι και εις αυτήν ημών την σεβάσμιον θρησκείαν. Tους ιερούς ημών ναούς μετέβαλον εις τζαμία, και μη αρκούμενοι εις το να μας στερούσι τα αναγκαία μέσα του να συστήσωμεν σχολεία εις ανατροφήν και φωτισμόν των ημετέρων τέκνων, μας αρπάζουσιν από τους πατρικούς κόλπους και αυτά τα τέκνα, δια να τα κατηχώσιν εις την θρησκείαν του Mωάμεθ, ή να τα μεταχειρίζωνται ..... ω Γραικοί, και πώς να προφέρη το στόμα μου τοιαύτην των Γραικών καταισχύνην; δια να τα μεταχειρίζωνται εις τας ασελγείς και παρανόμους αυτών ηδονάς. Mας κρίνουσιν αδίκως, και μας στερούσι την ζωήν χωρίς έλεον ή κρίσιν."
όπως επίσης και την ανευ όρων παράδοση στον ... Ναπολέοντα και τους συμμάχους τους:
"Tο δε λοιπόν μέρος μείνατε εις την Eλλάδα εξωπλισμένοι, και έτοιμοι να δεχθήτε τους ελευθερωτάς της Eλλάδος τους Γάλλους, και τους φίλους των Γάλλων και συμμάχους, τους στρατιώτας του κραταιού Aυτοκράτορος της Pωσίας, κληρονόμου της δόξης και της αρετής των αειμνήστων αυτού προπατόρων."
και φυσικά επειδή γνώριζε ότι οι μόνοι που μπορούσαν να ελευεθερώσουν πραγματικά το γένος ήταν οι ... παπάδες, τελειώνει...
"Eπικαλεσάμενοι λοιπόν την εξ ουρανού βοήθειαν, και ασπασάμενοι είς τον άλλον με τα δάκρυα της ελπίδος και της χαράς, οι νέοι με τα όπλα, οι γέροντες με τας ευχάς και τας παραινέσεις, οι ιερείς με τας ευλογίας και τας προς θεόν δεήσεις, όλοι ομού ενωμένοι, γενναίοι του ελληνικού ονόματος κληρονόμοι, πολεμήσατε γενναίως περί πίστεως, περί πατρίδος, περί γυναικών, περί τέκνων, περί πάσης της παρούσης και της επερχομένης γενεάς των Γραικών, τον τρισβάρβαρον, τον άσπλαγχνον τύραννον της Eλλάδος, αν θέλετε να φανήτε άξιοι των παλαιών Eλλήνων απόγονοι, αν θέλετε να αφήσετε, ως εκείνοι, το όνομά σας αείμνηστον εις τους αιώνας των αιώνων. Γένοιτο!"
Α ναι και συνέστηνε να πολεμήσουνε πρώτα υπερ πίστεως, γιατί γνώριζε ότι μόνο έτσι θα απελευθερωνόταν πραγματικά οι Έλληνες. Όταν διαβάζουμε κείμενα νομίζω ότι πρέπει να μπορούμε να διακρίνουμε ποια τα σημαντικά σημεία τους.
Αλήθεια η κ Ρεπούση ειδικά το πρώτο απόσπασμα γιατί δεν το χρησιμοποίεισε στο γνωστό αντιεπιστημονικό της σύγγραμα; Δεν ταιριάζει με το θολωμένο της μυαλό, ή με τη θεωρία περί μη αιμάτων; Ή κι ο Κοραής ήταν μιλιταριστής; Ή τα ελληνόπουλα δε θα μάθαιναν πολλά;
Κι επειδή είμαι και καλλιτέχνης, έστω μοναχικός, θα ήθελα το κόμμα που τον έχει φάτσα μόστρα να γράψει από κάτω και την πρόταση:
πολεμήσατε γενναίως περί πίστεως, περί πατρίδος, περί γυναικών, περί τέκνων, περί πάσης της παρούσης και της επερχομένης γενεάς των Γραικών
έτσι για να καταλαβαίνουμε που στέκεται ο καθένας ...
@ cacofonix
Πού είδατε αναφορά στο "κρυφό σχολειό" στο παραπάνω κείμενο (έστω και πιθανή σχετική συναγωγή);
Η κριτική σας στο κείμενο του Κοραή είναι σωστή από σύγχρονη οπτική (και γι' αυτό ο αδελφός William έδωσε την παραπομπή στο πλήρες κείμενο) - επίσης, θα προσέξατε ότι δεν έχουμε πλέον ως έμβλημα την κεφαλή του Κοραή.
Η αναφορά του κρυφού σχολείου είναι σαφέστατη στην πρώτη παράγραφο. (Δεν αφήνουν να φτιαχτούν σχολεία, άρα το σχολείο δεν είναι επίσημος θεσμός, που γίνεται σεβαστός από τους Τούρκους. Διαβάστε και την αυτοβιογραφία του είναι αρκετά κατατοπιστικός στο θέμα)
Φαντάζομαι ότι συμφωνείτε και στις άλλες παρατηρήσεις μου περί πίστεως. Όπως επίσης και στο αντιεπιστημονικό του συγγράματος της "γαλλικού" κ Ρεπούση.
Τώρα αν το κόμμα έγινε "ανθρωποφάγο", χαίρομαι ιδιαίτερα γιατί ο άνθρωπος αυτός είναι η κατάστροφή της Ελλάδας κατά την ταπεινή μου άποψη.
Τι εννοείτε όμως "σωστή από σύγχρονη οπτική;"
Έλα διαβάζει κανείς; Θα απαντήσει κανείς;
@ cacofonix
Συμφωνώ στις περισσότερες παρατηρήσεις σας οπωσδήποτε. Τι εννοώ από "σύγχρονη οπτική"; Ότι το "υπέρ πίστεως" είχε διαφορετικό νόημα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία του 1800, όπου η κοινωνική διαστρωμάτωση γινόταν βάσει της θρησκείας και όχι της εθνικότητας - επομένως, το κάλεσμα για πόλεμο "υπέρ πίστεως" δεν είχε αμιγές θρησκευτικό περιεχόμενο τότε, όπως το αντιλαμβάνομαι. Όχι πως αυτό μειώνει το βαθμό που συμφωνώ στην κριτική σας.
Το βιβλίο ιστορίας της Στ' Δημοτικού το έχω διαβάσει πρόχειρα αρκετά παλαιότερα, όταν είχε πρωτοβγεί (αναρτημένο στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Παιδείας). Μάλλον δεν έχω την κατάρτιση, ώστε να το χαρακτηρίσω "αντιεπιστημονικό' (θα με βοηθούσατε πολύ σ' αυτό με τις επισημάνσεις σας), η αλήθεια είναι ότι (όπως θυμάμαι) δεν μου φάνηκε μεροληπτικό υπέρ του Lucky Luke, αλλά αυτό δεν σημαίνει από μόνο του τίποτε.
Όσον αφορά το "κρυφό σχολειό", το κείμενο του Κοραή (όπως το αντιλαμβάνομαι) διαμαρτύρεται για την έλλειψη πόρων (ή στην υφαρπαγή τους, μέσω της φορολογίας), οι οποίοι θα κατευθύνονταν στην ίδρυση σχολείων. Στην Οθωμανική Αυτοκρατορία εκείνης της εποχής δεν υπήρχε η καθολική εκπαίδευση, όπως την ξέρουμε σήμερα, αλλά οι τοπικές αρχές ή διάφοροι ιδιώτες είχαν τη δυνατότητα να ιδρύουν και να συντηρούν σχολεία. Δεν βλέπω, δηλαδή, απαγόρευση καθ' εαυτήν λειτουργίας των σχολείων από Έλληνες.
Στο μέρος της Ελλάδος που γνωρίζω καλύτερα από κάθε άλλο, δηλαδή στην Κεντρική Μακεδονία, έχω δει σε πολλά σχολεία ή ιερούς ναούς πλάκες που μνημονεύουν την ίδρυσή τους επί τουρκοκρατίας (~1430 - 1912 για τη συγκεκριμένη περιοχή).
Επίσης, αναρωτιέμαι αν στο κρυφό σχολειό το οποίο υπαινίσσεται ο Κοραής εδίδασκον "βάρβαροι καλογερίσκοι χειρότεροι και απ’ αυτούς τους εξωτερικούς τυράννους ", όπως τους χαρακτηρίζει ο ίδιος στην αλληλογραφία του.
Το κάλεσμα υπέρ πίστεως είχε ακριβώς το ίδιο νόημα όπως και τώρα. Ο αγώνας έγινε με βάση τη θρησκευτική πίστη.
Οι εθνικισμοί πρoέκυψαν μετά την ελληνική επανάσταση. Επιβλήθηκε το αυτοκέφαλο της Ελλαδικής εκκλησίας από τους δυτικοευρωπαίους, κυρίως τους Γάλλους, που είχε σαν συνέπεια την ένταση των εθνικισμών σε όλα τα βαλκάνια, με τα γνωστά σήμερα αποτελέσματα.
Ο Κοραής αναφέρει ότι για το πρώτο του σχολείο:
"να μας παραδώση εις το τότε προ μικρού συσταθέν ελληνικόν σχολείον από άνδρα Χίον, Παντολέοντα τον Σεβαστόπωλον, το οποίον εσχολαρχείτο τότε από Μοναχόν τινα, Ιθακήσιον την πατρίδα. Ο διδάσκαλος και το σχολείον, ωμοίαζαν όλους τους αλλού διδασκάλους και τα σχολεία της τότε Ελλάδος, ήγουν έδιδαν διδασκαλίαν πολλά πτωχήν, συνωδευμένην με ραβδισμόν πλουσιοπάροχον."
Όπως βλέπετε η ποιότητα των σπουδών πρέπει στα μέσα του 18ου αιώνα να ήταν αρκετά χαμηλή. Αργότερα μεγάλες μορφές (Βούλγαρις, Πάριος και άλλοι) έφτιασαν σχολεία που προσέλκυσαν μαθητές ακόμη κι από την Αμερική. Όπως είδατε τα τότε ελληνικά ιδιωτικά πανεπιστήμια είχαν παγκόσμια φήμη. (Υπάρχει σχετική μαρτυρία για την καταστροφή της Χίου από 2 αμερικάνους φοιτητές του σχολείου της Χίου).
Σχολεία ιδρυμένα πριν το 1750 ήταν σπάνια. Ο κύριος λόγος ήταν η έλλειψη χρημάτων. Καθώς αύξανε ο πλούτος των Ελλήνων, αυτοί είχαν την δυνατότητα να δημιουργήσουν σχολεία και να μορφώσουν τον λαό. Όλα έγιναν κάτω από την αιγίδα της εκκλησίας δηλαδή του Πατριαρχείου. Βέβαια όλα αυτά υπόκεινταν στις διαθέσεις του εκάστοτε οθωμανού τοπικού άρχοντα. Το κύριο χαρακτηριστικό αυτών ήταν το λιγότερο η αυθαιρεσία. Να σημειώσω ότι έχουμε μαρτυρίες για φοίτηση μαθητών από όλη την ορθόδοξη κοινότητα των βαλκανίων.
Ο υπαινιγμός του Κοραή για την αντίθεση των Τούρκων στη δημιουργία σχολείων, επιβεβαιώνεται κι από ένα ακόμη στοιχείο δηλαδή τις τοποθεσίες που χτίστικαν όλα τα γνωστά σχολεία αφού ήταν όλες απόμακρες για να μην "τραβούν" το μάτι του καταχτητή. Τώρα αν η μέθοδος για να μην ανοίγουν σχολεία ήταν ο φορολογικός στραγγαλισμός, συμφωνούμε να πούμε ότι είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να επιτευχθεί αυτός. Οι οθωμανοί στην καλύτερη ήταν ουδέτερη προς την ίδρυση σχολείων, αλλά αυτά ήταν που κατέστρεφαν πρώτα, όταν η νομιμοφροσύνη των υποδούλων βρίσκονταν σε ερωτηματικό. Στη χειρότερη απλά δεν τα επέτρεπαν ή και τα καταστρέφαν.
Επίσης να σημειωθεί ότι πέρα από τους οθωμανούς, υπήρξε αντίδραση στα σχολεία - ίσως κι εντονότερη - από τους καθολικούς και τους προτεστάντες.
Το γνωστό βιβλίο είναι αντιεπιστημονικό και μεροληπτικό. Έχουν κρίνει οι αρμόδιοι δεν χρειάζεται εγώ να σχολιάσω.
Η παιδεία στα χρόνια της οθομανοκρατίας ήταν καθαρά στα χέρια της εκκλησίας. Όλοι οι διαφωτιστές ή ήταν κληρικοί ή ήταν σε άμεση σχέση με κληρικούς.
Ελπίζω να μη σας κούρασα και κλείνω με ένα απόσπασμα από την "Αδελφική Διδασκαλία":
H δε Nέα Διαθήκη, και η εις αυτήν θεμελιωμένη των Γραικών Θρησκεία μήπως εδίδαξαν άλλα περί ελευθερίας; Όστις μετά προσοχής αναγνώσει το Eυαγγέλιον, τας Πράξεις και τας Eπιστολάς των Aποστόλων, θέλει πανταχού εύρη μίαν δημοκρατικήν ισονομίαν, μίαν ελευθερίαν φρόνιμον, περιωρισμένην από μόνους τους νόμους.
@ cacofonix
Μας κουράσατε; Μα τι λέτε! Κάθε άλλο!
Post a Comment